Działalność Muzeum skupia się na powiększaniu kolekcji instytucji oraz przybliżaniu dziedzictwa historycznego i kulturowego Bierunia poprzez wydawnictwa, wystawy, artykuły oraz szeroko zakrojoną działalność edukacyjną (m.in. spacery historyczne i fotograficzne, pokazy zdjęć, realizacja filmów w cyklu „Zwiedzamy Bieruń”).
Swoimi działaniami Muzeum obejmuje w szczególności:
Bieruń jest miastem z bogatą historią. W źródłach historycznych po raz pierwszy wzmiankowany był w 1376 roku. W połowie XVI wieku miasto otrzymało przywileje targowe, co wpłynęło na jego rozkwit gospodarczy. Również w XVI wieku, dzięki doskonale rozwiniętej gospodarce rybnej, powstał tutaj Wielki Staw Bieruński. W okresie swej świetności miał 625 hektarów powierzchni i był wówczas największym tego rodzaju akwenem na Górnym Śląsku.
Do dzisiaj na terenie miasta można podziwiać między innymi: datowany na późne średniowiecze kopiec, będący pozostałością gródka stożkowatego/rezydencji rycerskiej typu motte, rynek z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym, groblę usypaną w latach 1530-1540 (zabytek inżynierii wodnej), drewniane Sanktuarium św. Walentego (XVI/XVII w.) czy powstały w XIX w. cmentarz żydowski.
W 1824 r. W Bieruniu powstała pierwsza na Górnym Śląsku bita szosa międzypaństwowej prowadząca z Wrocławia do ówczesnej granicy nad Wisłą, do Oświęcimia i do Krakowa. Przy niej w 1830 r. wybudowano królewsko-pruski Główny Urząd Celny. W 1859 r. W Bieruniu Nowym uruchomiono linię kolejową do Mysłowic. W 1863 r. ruszyło połączenie kolejowe pomiędzy pruskim Nowym Bieruniem a galicyjskim Oświęcimiem. Przystanek pełnił rolę stacji granicznej pomiędzy Prusami a Austrią.
Na historię i tożsamość Bierunia składają się również między innymi: powstanie Kopalni Węgla Kamiennego „Piast” i związany z nią trwający dwa tygodnie podziemny strajk po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku (najdłuższy tego typu protest w historii powojennego górnictwa) czy powódź, która miała miejsce w 2010 roku, w wyniku której mieszkańcy miasta bardzo ucierpieli.
Dokumentacja tych i wielu innych wydarzeń wpisuje się w program merytoryczny tworzącej się placówki.
Muzeum gromadzi obiekty w czterech zbiorach.
Zbiory etnograficzne skupiają się na dokumentacji kultury ludowej mieszkańców Bierunia i jego okolicy. Część tej kolekcji stanowią elementy kobiecego pszczyńskiego stroju ludowego, jak jakle, fartuchy czy chusty. Gros obiektów związane jest z działalnością gospodarczą i domową, to jest sprzęty kuchenne i aparatura jadalniana. W skład kolekcji wchodzą także dewocjonalia: modlitewniki, krzyże, obrazki i oleodruki ścienne, pamiątki chrztu, I Komunii Świętej czy ślubu.
W zbiorach historycznych gromadzone są przede wszystkim dokumenty, np. należące do gminy Bieruń i jej poszczególnych dzielnic (akty, zaświadczenia, korespondencja urzędowa), szkół (świadectwa, dyplomy, zwolnienia) czy państwowe (odznaczenia, legitymacje). Do kolekcji historycznej zaliczane są także medale, sztandary stowarzyszeń, np. Towarzystwa Gimnastycznego Sokół czy rzemieślników. Część obiektów dokumentuje działalność lokalnych zakładów pracy – fabryki dynamitu, kopalni „Piast” i „Ziemowit”.
Zbiory etnograficzne skupiają się na dokumentacji kultury ludowej mieszkańców Bierunia i jego okolicy. Część tej kolekcji stanowią elementy kobiecego pszczyńskiego stroju ludowego, jak jakle, fartuchy czy chusty. Gros obiektów związane jest z działalnością gospodarczą i domową, to jest sprzęty kuchenne i aparatura jadalniana. W skład kolekcji wchodzą także dewocjonalia: modlitewniki, krzyże, obrazki i oleodruki ścienne, pamiątki chrztu, I Komunii Świętej czy ślubu.
Zbiory Sztuki. Do zbiorów fotograficznych włączane są fotografie archiwalne i współczesne Bierunia, jego okolicy oraz tutejszych mieszkańców – zdjęcia obrazujące bieruński krajobraz, jego architekturę i zabytki; portrety rodzinne, weselne, komunijne. Część kolekcji to fotografie bieruniaków wykonane podczas ich życia poza Bieruniem, np. z okresu obu wojen światowych.
muzeum.bierun.pl
ZALOGUJ
