W swoich zbiorach Muzeum posiada ponad 2500 eksponatów, które reprezentują następujące dziedziny: etnografia, historia, sztuka, numizmatyka i archeologia.

Jednymi z najciekawszych zabytków są nieliczne – aczkolwiek piękne wyroby lubartowskiej „fajansarni” funkcjonującej w latach 1840-1850. Najbogatszy zbiór stanowią eksponaty etnograficzne świadczące o kulturze ludowej powiatu lubartowskiego. Wśród nich są ciekawe przykłady sztuki ludowej (wyroby plecionkarskie, wycinanki, rzeźba i lubartowskie stroje ludowe z przełomu XIX i XX wieku) oraz rzemiosła (wyroby garncarskie, tkackie, narzędzia rolnicze oraz przedmioty domowe codziennego użytku). Muzeum posiada zbiór żelazek na węgiel drzewny i z „duszą”. Ponadto są interesujące dokumenty archiwalne, księgozbiór regionalny, historyczne sztandary harcerskie i szkolne oraz niewielki zbiór najstarszych pocztówek Lubartowa i starych fotografii, a także spuścizny po Wandzie Śliwinie uznanej literatce i regionalistce.

Siedziba

Muzeum Ziemi Lubartowskiej (przez wiele lat Muzeum Regionalne) mieści się w pochodzącym z połowy XIX wieku dworku. Według lokalnej tradycji miał być to dom gen. Józefa Dwernickiego, dowódcy ułanów stacjonujących w Lubartowie. Rzeczywiście do powstania listopadowego Lubartów był miejscem stacjonowania 1 Pułku Ułanów (w samym mieście rozlokowano sztab oraz 1 szwadron), którym dowodził  płk Jan Tomicki a  w 1830 r. płk Ludwik Bukowski. Gen. J. Dwernicki w latach 1815–1829 był dowódcą 2 pułku ułanów stacjonującego początkowo w Krasnymstawie potem w Suwałkach, w 1830 objął dowództwo 3 pułku strzelców konnych w Sieradzu.

Właścicielem dworku był natomiast z pewnością wieloletni notariusz lubartowski Leon Lassota, który zamieszkiwał tu wraz z rodziną. Po śmierci notariusza jego spadkobiercy odsprzedali dom powiatowemu lekarzowi weterynarii Stefanowi Werchrackiemu, który zamieszkał tu wraz z synem Ryszardem (zginął w powstaniu warszawskim). W części budynku mieściło się biuro weterynarza powiatowego. Z tylu budynku aż do ul. Browarnej ciągnął się ogród (dziś teren ten zajmują bloki przy ul. Kościuszki). We wrześniu 1944 r. staraniem żołnierzy Zapasowego Pułku Piechoty w budynku uruchomiono jedną z pierwszych na Lubelszczyźnie świetlic miejskich.

Wobec braku pomieszczeń dla organizującego się staraniem regionalistów muzeum w lipcu 1958 r. dr Stefan Werchracki, członek Towarzystwa Miłośników Ziemi lubartowskiej, odstąpił jeden z zajmowanych przez siebie pokoi na magazyn gromadzonych eksponatów. Jednocześnie testamentem przekazał cały budynek dla muzeum.

Książę Paweł Karol (1680-1750)

Jeden z najznamienitszych magnatów Rzeczypospolitej, podskarbi, marszałek nadworny a następnie marszałek wielki litewski, objął dobra lubartowskie w wyniku małżeństwa z Marianną z Lubomirskich. Administrował miastem, początkowo w imieniu żony i syna Janusza, a następnie po zawarciu z nim ugody, przejął je na własność. Jemu miasto zawdzięczało swoje odrodzenie. Odnowienie prawa miejskiego, herb, nazwa miasta Lubartów, najważniejsze budowle, tj. murowane kościoły św. Anny i św. Wawrzyńca, klasztor Kapucynów, pałac to dzieła przeprowadzone w czasach panowania Księcia.

Fabryka fajansu i porcelany

Pierwszy zakład przemysłowy istniejący w Lubartowie. Założony przez Henryka i Pawła Łubieńskich na przełomie 1839/40 r. w zabudowaniach dworskich spichrzów obok pałacu Sanguszków.

Fachowców do produkcji sprowadzano z terenu Czech i Niemiec. Już w 1842 r. pracowało 44 robotników a roczna produkcja wynosiła 60 tys. naczyń.

Wyrabiano produkty fajansowe, terrolitowe, porcelanowe i gliniane. Manufaktura przestała funkcjonować 4 czerwca 1850 r. Przyzakładowy sklep funkcjonował jeszcze kilka lat później

muzeum.umlubartow.pl