Muzeum Mil­i­tarnych Dziejów Śląska w Pszczynie ma swoją siedz­ibę w tzw. Domu Ogrod­nika, czyli łaź­ni miejskiej. Placówka gro­madzi pamiątki związane z pow­sta­ni­ami śląskimi, mar­ty­rologią Śląska, zwłaszcza z okresu II wojny świa­towej oraz walki z pol­skim podziemiem niepodległoś­ciowym po jej zakończe­niu. Osobno potrak­towano w muzeum poszczególne okresy his­to­ryczne rozpoczy­na­jąc od neolitu a zakończy­wszy na mis­jach poko­jowych żołnierzy pol­s­kich na świecie.

Nieza­leżnie od eksponatów zna­j­du­ją­cych się w budynku w muzeum podzi­wiać można obiekty plen­erowe w postaci rekon­strukcji machin oblężniczych, wozu husy­ck­iego a także lap­i­dar­ium z miejs­cami upamięt­ni­a­ją­cymi śląskie miejsca chwały (począwszy od walk z cza­sów Bolesława Chro­brego, przez bitwę na Leg­nickim Polu Hen­ryka II Pobożnego a na bitwie o Bolonię w 1945 r. skończy­wszy). Muzeum prowadzi lekcje his­torii wśród dzieci i młodzieży, współor­ga­nizuje Dzień Sybi­raka, co miesiąc przy­go­towuje prelekcje o tem­atyce his­to­rycznej i regionalnej.

Wydaje pub­likacje, wśród których znaleźć można przysłowiowe perełki jak wspom­nienia płka Mieczysława Heroda, bohat­era bitwy pod Pszczyną 1939 r., żołnierza wal­czącego pod Alek­san­drią, Tobrukiem, Al –Gazalą, Monte Cassino, wspom­nienia Sybi­raka Lud­wika Kamińskiego z pobytu w Kazach­stanie czy notatki płka Stanisława Kal­abińskiego z wrześ­nia 1939 r., którego Niemcy rozstrze­lali pod­czas oku­pacji. Przykła­dem dzi­więt­nas­towiecznej lit­er­atury gwarowej są „Listy” Walen­tego Muszki­etera, chłopa z Miedźnej.

Muzeum wydało boda­jże pier­wszą powieść o ziemi pszczyńskiej „Tak mogło być” Lud­wika Woj­ciecha, czy kat­a­log obrazów miejs­cowego malarza – ama­tora Jerzego Dobrego „Pszczyńskie Krajobrazy”.

Uczest­niczy w nocy muzeów, w orga­ni­za­cji lokalnych imprez his­to­rycznych jak turnieje ryc­er­skie, wresz­cie raz w roku orga­nizuje wys­tawy cza­sowe („Rzeź Woły­nia”, „Pszczyńscy ułani”, „Mieszkańcy ziemi pszczyńskiej na nie­ludzkiej ziemi – ofi­ary z ziemi pszczyńskiej na lis­tach katyńs­kich”, „Wywózka Górnośląza­ków”, „W hołdzie Tadeuszowi Koś­ciuszce” wespół z Muzeum im. Gustawa Morcinka w Skoc­zowie, czy „Orzeł czarny – orzeł biały razem z Muzeum Zamkowym w Pszczynie).

Budynek Muzeum postaw­iono w lat­ach 1881 – 1883 jako neo­barokowy – w stylu fran­cuskim, murowany z czer­wonej cegły pokryty łup­kiem, z frag­men­tami łamanego kamienia – piaskowca i sztucznego. Nazy­wano go „Domkiem przy Bramie” (Bau das Tor­warter­hauschens im Park), a służył jako siedz­iba straży parkowej.

Umieszc­zono w nim niewielką łaźnię o trzech kabi­nach z wan­nami. W lat­ach 1902 – 1914 określano go już jako Łaź­nia (Bade­haus) a później, z racji zamieszki­wa­nia w nim ogrod­nika parkowego – „Domkiem Ogrodnika”.

Po II wojnie świa­towej pełnił wiele funkcji między innymi sta­jąc się siedz­ibą Straży Miejskiej; od 2013 r. przekazany przez gminę Pszczyna z bur­mistrzem Dar­iuszem Skrobolem na czele w zarząd orga­ni­za­cji „PRO MEMO­RIA. Sto­warzysze­nie Bitwy pod Pszczyną 1939”.

Od 2014 roku Siedz­iba Muzeum Mil­i­tarnych Dziejów Śląska.

www.militaria.pszczyna.pl