Celem Muzeum Organów Śląskich jest gromadzenie, zabezpieczania i ochrona obiektów związanych z organami i ich historią, a także ich opracowywanie naukowe i udostępnianie publiczne w postaci stałej ekspozycji muzealnej. Obok funkcji wystawienniczych wiele obiektów posiada przede wszystkim walor naukowy, służący badaniom nad problemami konstrukcyjnymi, dawną technologią, problemami konserwatorskimi i szeroko pojętą historią organów śląskich.

W tym celu Katedra Organów i Muzyki Kościelnej zorganizowała własne zaplecze badawcze i technologiczne, obejmujące warsztat i pracownię konserwatorską a także pracownię naukową i archiwum. Ta ostatnia placówka przekształcona została w 2012 roku, dzięki uzyskanej dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (w ramach projektu badawczego Narodowy Programu Rozwoju Humanistyki) w „Archiwum Organologiczne”, gromadzące i opracowujące dokumenty związane z historią organów śląskich (archiwalia, ikonografia, opracowania, dokumenty życia muzycznego, dokumenty działalności organmistrzowskiej, dokumenty związane z muzyką kościelną itp.). Archiwum ma stać się w przyszłości największą bazą danych na temat organów śląskich.

Muzeum znajduje się obecnie w pięciu dużych pomieszczeniach, w podziemiach budynku głównego Akademii Muzycznej (przy ulicy Wojewódzkiej), przystosowanych do celów ekspozycyjnych. Część pomieszczeń przeznaczona jest na magazyny, w których gromadzone są pozyskiwane na bieżąco obiekty.

Projekt powołania muzeum organów zrodził się przed ponad trzydziestu laty. Już wówczas, inicjator przedsięwzięcia, obecnie Kierownik Katedry Organów i Muzyki Kościelnej, prof. Julian Gembalski, zaczął gromadzić elementy organów, odnajdywane podczas prac badawczych prowadzonych na terenie Górnego Śląska. Obok zabytkowych piszczałek, wiatrownic, fragmentów stołów gry, pozyskiwał nie używane, pozostające często w stanie destrukcji całe instrumenty i ich części. Obiekty te inwentaryzowano, wykonywano prace zabezpieczające, przeprowadzano proces konserwatorski. Uchroniono w ten sposób przed zniszczeniem dziesiątki cennych obiektów badawczych, które równocześnie mogły pełnić funkcje eksponatów muzealnych. Część zbiorów, uzupełnioną bogatą kolekcją dokumentów archiwalnych i ikonografii, ukazano na dwóch wystawach w Akademii Muzycznej podczas konferencji naukowych „Organy na Śląsku” w 1983 i 1994 roku. Muzeum Organów, jako placówkę stanowiącą część struktury organizacyjnej Akademii Muzycznej, powołano decyzją Senatu 4 kwietnia 2002 roku. Organizacyjnie Muzeum należy do struktury Katedry Organów i Muzyki Kościelnej.

am.katowice.pl