Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emanuela Smołki w Opolu jest główną publiczną biblioteką naukową województwa opolskiego finansowaną przez Samorząd Województwa Opolskiego. Misją biblioteki jest efektywne zaspokajanie potrzeb edukacyjnych i kulturalnych czytelników, ochrona i dokumentowanie regionalnego i narodowego dziedzictwa kulturowego w oparciu o nieustający rozwój zawodowy i intelektualny pracowników oraz koordynowanie i pomoc bibliotekom w województwie.

Swoją działalność rozpoczęła w 1951 roku. W ciągu kilkudziesięciu lat istnienia, wielokrotnie przechodząc przeobrażenia organizacyjne, doskonaliła formy i metody pracy z czytelnikiem, wzbogacała zbiory biblioteczne, które obecnie udostępniane są w Wypożyczalni Zbiorów Naukowych, Czytelni, w Bibliotece Obcojęzycznej, Bibliotece Muzycznej i Bibliotece Austriackiej.

Szczególnym księgozbiorem, dokumentującym przeszłość i teraźniejszość Śląska, są zbiory regionalne. Interesującą wartość poznawczą reprezentują druki ulotne, dokumenty życia społecznego, fotografie i pocztówki.
Najcenniejszą kolekcją biblioteki są zbiory zabytkowe: rękopisy, starodruki (wśród nich inkunabuły), zbiory kartograficzne oraz grafika zabytkowa.

Książki rzadkie, zabytkowe, do których dostęp ze względu na ich ochronę jest ograniczony oraz cenne publikacje dotyczące Śląska Opolskiego, są przenoszone na nośniki cyfrowe i udostępniane w Internecie na stronie Opolskiej Biblioteki Cyfrowej.

Ważnym nurtem pracy biblioteki jest bogaty dorobek wydawniczy charakteryzujący się dużą wszechstronnością. Licznie organizowane konferencje, seminaria, sesje popularnonaukowe składają się na jej prężną działalność naukową i oświatową. Dużą wagę opolska placówka przywiązuje do promocji książki, biblioteki i kultury w Opolu i regionie Śląska Opolskiego.

Od ponad 20. lat Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Opolu aktywnie poszerza partnerskie kontakty zawodowe z bibliotekami naukowymi Niemiec, Słowacji, Czech, Rosji, Ukrainy i Węgier.

Przełomowe dla biblioteki były lata 1992 i 1997. W 1992 roku nastąpiło przekazanie miastu wszystkich agend miejskich, które utworzyły samodzielną Miejską Bibliotekę Publiczną, natomiast rok 1997 był tragiczny dla WBP ze względu na kataklizm powodzi, która zniszczyła w dużym stopniu jej wieloletni dorobek – lokale, sprzęt, zbiory i na kilka lat ograniczyła prowadzoną działalność.

Dzisiaj Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Opolu jest nowoczesną, w pełni zautomatyzowaną placówką kultury, której usługi charakteryzuje wysoki poziom działań edukacyjnych i kulturalnych, otwartą na współpracę z organizacjami pozarządowymi.

Od 1961 roku Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej patronuje Emanuel Smołka (1820-1854), działacz oświatowy, założyciel czytelń ludowych na Śląsku, absolwent Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Będąc nauczycielem katolickich szkół elementarnych w Bytomiu i Tarnowskich Górach, udzielał się społecznie, rozwijając szeroką działalność oświatowo-narodową i polityczną. Walczył o równouprawnienie języka polskiego na Śląsku. Wraz z ks. J. Szafrankiem i J. Lompą kierował bytomskim ruchem ludowym, był współzałożycielem Klubu Narodowego w Bytomiu i aktywnym członkiem Ligi Polskiej. W jego mieszkaniu mieściła się pierwsza biblioteka i czytelnia polska w Bytomiu, następne placówki zakładał w Rybniku, Mysłowicach, Woźnikach i innych miejscowościach śląskich.

www.wbp.opole.pl