Znajdujący się przy ulicy Podwale w Chrzanowie cmentarz żydowski sięga swoimi początkami połowy XVIII wieku. Aż do okresu II wojny światowej jego teren był kilkakrotnie powiększany na drodze dokupywania gruntów, natomiast w okresie jej trwania władze okupacyjne zlikwidowały najstarszą część cmentarza, a kolejnych ograniczeń terenu dokonano w II połowie XX wieku. Najstarszy zachowany do dziś nagrobek pochodzi z 1802 r., zaś ostatnie pochówki datowane są na okres tuż po II wojnie światowej.
Popularnie zwany jest kierkowem, co jest starszą formą słowa kirkut wywodzącego się z niemieckiego kirchhof oznaczającego dziedziniec kościelny, gdzie od średniowiecza zazwyczaj lokowano cmentarze chrześcijańskie. Cmentarz żydowski zakładano najczęściej poza miastem, na piaszczystych pagórkach, a więc w rejonach nieatrakcyjnych pod względem uprawy roli i zabudowy, co dla Żydów było gwarancją nienaruszalności cmentarza zakładanego na wieczność. Najczęstszą formą nagrobków jest pionowa, kamienna stela zwana macewą. Na nagrobkach znajdują się oczywiście epitafia w postaci kilku, kilkunastu linijek tekstu w języku hebrajskim, zawierającego dane osobowe zmarłego – imię, imię ojca, data śmierci, czasem nazwisko, w przypadku kobiet dane męża – uzupełnione lamentacjami oraz laudacjami. Dekorację macew stanowią przedstawienia występujących w Biblii i Talmudzie zwierząt, roślin, detali architektonicznych, niejednokrotnie zaczerpnięte ze sztuki starożytnego Bliskiego Wschodu. Zdarza się, że symbole bezpośrednio odnoszą się do osoby zmarłej np. dłonie w geście błogosławieństwa na grobach kapłanów czy dzban na grobach lewitów.
Na cmentarzu w Chrzanowie znajdują się dwa ohele, czyli budynki wzniesione nad grobami zasłużonych rabinów – północny nad grobem Salomona Bochnera, zaś południowy nad grobami sześciu przedstawicieli rabinackiego rodu Halbersztamów. Niemal w centrum nekropolii ulokowano zbiorową mogiłę osób zamordowanych we wrześniu 1939 r.
Cmentarz został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego pod numerem [A-1524/M] dn. 29.08.2019 .
| Dzień tygodnia | Godziny otwarcia | |
|---|---|---|
| poniedziałek |  |
08:00 - 14:30 |
| wtorek | |
08:00 - 14:30 |
| środa | |
08:00 - 14:30 |
| czwartek | |
08:00 - 14:30 |
| piątek | |
08:00 - 14:30 |
| niedziela | |
12:00 - 15:30 |
| Święta | Godziny otwarcia |
|---|---|
| 2024.12.25 (środa) | x |
| 2024.12.26 (czwartek) | x |
| Dzień tygodnia | Godziny otwarcia | |
|---|---|---|
| poniedziałek | |
08:00 - 16:00 |
| wtorek | |
08:00 - 16:00 |
| środa | |
08:00 - 16:00 |
| czwartek | |
08:00 - 16:00 |
| piątek | |
08:00 - 16:00 |
| niedziela | |
12:00 - 15:30 |
Klucze do cmentarza żydowskiego są dostępne w budynku głównym Muzeum przy ul. Mickiewicza 13. Wypożyczenie kluczy jest możliwe po wpisaniu się do księgi kluczy. Po zakończonej wizycie należy je zwrócić do budynku głównego.
| Bilety | |
|---|---|
| wstęp bezpłatny | |
| kiedy? | nazwa | gdzie? | o czym? | za darmo | dla dzieci | |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Gabinet Osobliwości Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
broń i militaria, miasto, przyroda, rzemiosło artystyczne | |||
|
Sala archeologiczna Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
archeologia, przedmioty użytkowe, region, rzemiosło artystyczne | |||
|
Sala chrzanowska Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
dewocjonalia, dokumenty, miasto, przedmioty użytkowe, rzemiosło, stroje ludowe | |||
|
Sala edukacyjna Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
dokumenty, przedmioty użytkowe, szkolnictwo | |||
|
Sala geologiczna Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
geologia, region | |||
|
Sala industrialna Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
dokumenty, przemysł i technika | |||
|
Sala judaistyczna Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
malarstwo, miasto, przedmioty użytkowe, religie, rzemiosło artystyczne | |||
|
Salonik biedermeier Wystawa stała
|
Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich ul. Mickiewicza 13 32-500 Chrzanów Małopolskie |
malarstwo, rzemiosło artystyczne, wnętrza i życie codzienne |
ZALOGUJ
