WYKŁAD prof. dr. hab. Józefa Dobosza

Początki państwowości polskiej (polańskiej, piastowskiej) giną w pomroce dziejów i od dziesiątków lat wywołują spory, dyskusje, niekończące się pytania oraz wielobarwne hipotezy, domysły i spekulacje. Wynika to przede wszystkim ze szczupłości i niejednoznaczności podstawy źródłowej. Taki stan rzeczy stanowił przez lata impuls do kolejnych dociekań i interpretacji ciągłego stawiania pytań oraz poszukiwania nowych metod badawczych.

Wykład stanowi próbę podsumowania ponad stuletnich dociekań poznańskich uczonych nad genezą polskiej państwowości. W nich początkowo kluczową rolę odgrywały przekazy pisane – symboliczny tytułowy Anonim zw. Gallem –potem wzrastało znaczenie źródeł archeologicznych i ich interpretowania również przy pomocy przyrodoznawstwa. U progu XXI wieku do badania nad początkami Piastów i ich państwa włączyli się przedstawiciele nauk przyrodniczych (archeogenomika).

Prof. dr hab. Józef Dobosz

historyk mediewista, profesor na Wydziale Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się dziejami polskiego Kościoła w średniowieczu (szczególnie doby piastowskiej), w tym wspólnot zakonnych, zwłaszcza cysterskich; najstarszymi dziejami dokumentu na ziemiach polskich; biografistyką, a także kwestiami z zakresu regionalistyki; zagadnieniami ustrojowymi i gospodarczymi (prawo książęce, rozbicie dzielnicowe) oraz relacjami polsko-czeskimi w kontekście środkowoeuropejskim. Autor ok. 400 publikacji, w tym 5 monografii, kilkudziesięciu prac pod redakcją, ok. 150 artykułów i ponad 170 haseł słownikowych i encyklopedycznych. Redaktor naczelny kwartalnika „Historia Slavorum Occidentis”. W latach 2008–2012 prodziekan Wydziału Historycznego UAM, w latach 2012–2019 dyrektor Instytutu Historii UAM, a od 2020 roku dziekan Wydziału Historii UAM; Kierownik Zakładu Historii Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej od 2020 roku, wcześniej Kierownik Pracowni Bohemistycznej w Instytucie Historii UAM.Uniwersyteckie Wykłady na Zamku

W okresie międzywojennym Zamek był siedzibą Uniwersytetu Poznańskiego. Prowadzono tu wykłady, także te otwarte, i inne zajęcia. Mieściło się tu również biuro Wykładów Powszechnych, w którym planowano fakultety, organizowane także poza Poznaniem. Od początku doceniano bowiem znaczenie upowszechniania wyników badań i budowania społeczeństwa opartego na wiedzy. Dzisiaj nawiązujemy do tej ważnej karty w dziejach obu instytucji, organizując Uniwersyteckie Wykłady na Zamku.

Tematem tegorocznych prelekcji będzie PRZESZŁOŚĆ. Wbrew pierwszym skojarzeniom poznawanie tego, co już się zdarzyło, nie jest wyłącznie przedmiotem badań historyków(-czek). Żeby dobrze poznać przeszłość konieczny jest udział reprezentantów(-ek) wielu dyscyplin naukowych, coraz częściej w interdyscyplinarnych zespołach. Wykładowcami(-czyniami) będą naukowcy(-czynie) o uznanej renomie, z takich dyscyplin jak geografia, hydrologia, fizyka, archeologia, etnologia czy historia.

Organizatorzy: Centrum Kultury ZAMEK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Fundacja UAM, Muzeum UAM
Nagrania: Studio Filmowe UAM