Tajemnice codzienności… to jedna z ciekawszych ekspozycji stałych w polskim muzealnictwie etnograficznym. Prezentuje życie codzienne ludzi zamieszkujących wsie i małe miasta regionów etnograficznych: Kujaw, ziemi chełmińskiej, Kaszub, Borów Tucholskich, Kociewia, Pałuk, ziemi dobrzyńskiej i Krajny. Ekspozycja podkreśla pograniczny charakter kultury ludowej, na którą duży wpływ miała kultura mieszczańska i szlachecka oraz zmiany polityczne i cywilizacyjne stulecia 1850-1950. Opowiada o zagadnieniach dotyczących tożsamości, identyfikacji regionalnej oraz o przywiązaniu do „małej ojczyzny”. Akcentuje jednocześnie występowanie na tym terenie różnych grup etnicznych i religijnych. Najcenniejsze zabytki ze zbiorów muzeum pokazano w taki sposób, by ilustrowały codzienność, której wiele aspektów dla współczesnego widza jest zaskakujących, niejasnych, wręcz egzotycznych.

Wystawę podzielono na 8 części, które umożliwiają odpowiedź na  pytanie: jak żyli ludzie 100 – 150 lat temu  Natura i historia, Bliskie ciału. O ubiorach, higienie i jedzeniu, Rytm życia, Praca, Jak świętowano i w co wierzono, W wolnym czasie, Nowe horyzonty oraz Poszukiwanie piękna. Prezentację kultury ludowej na przestrzeni 100 lat znakomicie dopełniają cenne materiały archiwalne (w tym bardzo bogata ikonografia). Atutem jest nowoczesna forma ekspozycji wykorzystująca nagrania audio, zapisy filmowe oraz multimedialne prezentacje. Unikatowe są m.in. filmy o znachorze i o zwyczajach zapustnych. Można posłuchać nagrań pieśni weselnych, pogrzebowych, a także opowieści ludowych w specjalnie zaaranżowanej przestrzeni. Wyjątkowa oprawa plastyczna – zastosowanie meandrycznego układu, ciekawej kolorystyki poszczególnych części i różnorodny sposób prezentacji – pomaga odkrywać tytułowe tajemnice codzienności.

Koncepcja wystawy:
Hubert Czachowski
Agnieszka Kostrzewa
Hanna M. Łopatyńska

Komisarze wystawy:
Hanna M. Łopatyńska
Kinga Turska-Skowronek

Autorzy scenariusza:
Hubert Czachowski („Jak świętowano i w co wierzono”)
Jolanta Jakubowska („Czas wolny”, „Nowe horyzonty – wojsko, emigracja”)
Aleksandra Jarysz („Praca – garncarstwo”)
Elżbieta Juchniewicz („Nowe horyzonty – szkoła”)
Jakub Kopczyński („Blisko ciała – lecznictwo ludowe”, „Praca – kowalstwo”)
Hanna M. Łopatyńska („Rytm życia”, „Jak świętowano i w co wierzono”)
Teresa Okoniewska („Natura i historia”)
Bożena Olszewska („Poszukiwanie piękna – estetyka codzienności”)
Justyna Słomska-Nowak („Poszukiwanie piękna – estetyka odświętności”)
Grażyna Szelągowska („Blisko ciała – pożywienie”, „Praca – rolnictwo, hodowla, zbieractwo, łowiectwo, torfiarstwo, bednarstwo, kołodziejstwo, jarmark”)
Artur Trapszyc („Natura i historia”, „Praca – rybołówstwo”)
Kinga Turska-Skowronek („Blisko ciała – odzież, higiena”, „Rytm życia”)

Koncepcja plastyczna:
Wojciech Jaruszewski

Projekty:
Wojciech Jaruszewski
oraz
Barbara Górka
Jakub Kopczyński
Katarzyna Rosik
Katarzyna Tużylak

Opracowanie materiału ikonograficznego:
Jacek Chmielewski
Marian Kosicki

Wydruki:
Firma SEPPA, Chełmża
Studio Reklamy „Szlaczek”, Toruń

Projekty multimedialne:
Adam Diakowski
Jakub Kopczyński
Janusz Krysztop
Bartosz Pawlonka

Realizacja techniczna:
Roman Wilczewski
Tomasz Blokowski
Adam Kajl
Bogdan Kulasiński
Mariusz Puchalski
Piotr Zdrojewski

Jan Kukułka
Arkadiusz Patyk
Zdzisław Wilczewski
Mateusz Zdrojewski

Katarzyna Czajkowska
Natalia Bilska
Aleksandra Jarysz
Łucja Kubacka
Justyna Krzemień
Zofia Matyjasik
Maria Skalska
Barbara Zakrzewska

Konserwacja:
Ewa Martin-Sobecka
Krystyna Szczepankiewicz
Tomasz Wodzyński
Katarzyna Czajkowska
Małgorzata Pliszczyńska

Pomoc przy organizacji wystawy:
Joanna Muszyńska
Janina Łukasiewicz-Drewniowska
Zygmunt Grochowski

Autorzy filmów archiwalnych ze zbiorów MET:
Maria Polakiewicz
Józef Robakowski
Kalina Skłodowska-Antonowicz
Barbara Szychowska-Boebel
Zdzisław Zgierun

Nagranie dźwięku do części „Praca-jarmark”:
Rafał Kołacki

Wykonanie utworów muzycznych:
Ildefons Bublic
Kazimiera Kasprzak
Jan Kasprzak
Bernadetta Ochendal
Marta Rogalska
Katarzyna Rosik
Kapela Jana Szelążka

Lektorzy opowieści:
Mirosława Pallach
Barbara Zakrzewska

Pokaz pieczenia chleba:
Helena Pałkowska

Ikonografia ze zbiorów własnych oraz:
Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
Archiwum Państwowego m. st. Warszawy
Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie
Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu
Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Warszawie
Domu Kultury w Golubiu-Dobrzyniu
Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu
Muzeum Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Muzeum – Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach Kiszewskich
Muzeum Okręgowego im. Stanisława Staszica w Pile
Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
Muzeum w Sosnowcu

Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie
Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle n. Notecią
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku
Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie
Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy w Pucku
Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie
Pracowni Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej IG i PZ PAN w Warszawie
Stowarzyszenia Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski
Towarzystwa Przyjaciół Doliny Dolnej Wisły w Świeciu
Urzędu Miejskiego w Aleksandrowie Kujawskim

Ikonografia ze zbiorów prywatnych:
Adama Blocha z Tczewa
Alicji Błędzkiej z Torunia
Józefa Borzyszkowskiego z Gdańska
Barbary i Ryszarda Brzykcych z Żędowa
Jadwigi Cholewskiej z Bydgoszczy
Lucyny Dąbrowskiej z Dąbrówki Barcińskiej
Barbary Dembek-Bochniak z Pączewa
Jerzego Erwińskiego z Aleksandrowa Kujawskiego
Wojciecha Grobelskiego z Koszalina
Wojciecha Gruszczyńskiego, www.danzing-online.pl
Krystyny Jabłońskiej z Pelplina
Wojciecha Jaruszewskiego z Torunia
Jana Młynarczyka z Torunia
Hanny Muzalewskiej-Alexandrowicz z Torunia
Piotra Nadolnego z Warszawy
Teresy Okoniewskiej z Torunia
Haliny Olszewskiej z Torunia
Marka Opitza z Nowego Dworu Gdańskiego
ks. Jana Perszona z Torunia
Tomasza Porazińskiego z Koronowa
Jerzego Ridana z Krakowa
Rodziny Sczanieckich z Nawry
Aleksandry Wendy-Majdy z Bydgoszczy
Teresy Wyrzykowskiej z Osięcin

Dziękujemy za konsultacje i pomoc w organizacji wystawy:
prof. Andrzejowi Brenczowi z Poznania
Markowi Fijałkowskiemu z Piły
Katarzynie Jankowskiej z Torunia
Janinie Kurowskiej z Wejherowa
Annie Latko z Torunia
Arturowi Niklewiczowi z Golubia-Dobrzynia
Renacie Lesner-Szwarc z Torunia
Andrzejowi Schmidtowi z Torunia
Feliksowi Stolkowskiemu z Torunia
prof. Jerzemu Trederowi z Gdańska
Mariuszowi Żebrowskiemu z Grudziądza

Głównemu Urzędowi Miar w Warszawie
Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie
Muzeum Miejskiemu w Mysłowicach
Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
Centralnemu Ośrodkowi Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie
Towarzystwu Kulturalnemu „Echo Pyzdr”