Stała wystawa Pradzieje i wczesne średniowiecze Opolszczyzny została otwarta w 2009 roku w podziemiach budynku wystawienniczego wzniesionego w ramach projektu Mons Universitatis. Autorkami scenariusza są Ewa Matuszczyk-Rychlik i Elwira Holc, autorem aranżacji plastycznej jest Krzysztof Burnatowicz. 

Wystawa została pomyślana jako całościowa prezentacja pradziejów regionu, poczynając od około 300 000 lat temu do czasów wczesnego średniowiecza. W możliwie pełny i przejrzysty sposób przedstawiono zmiany, które zachodziły we wszystkich dziedzinach życia w kolejnych epokach – kamienia, brązu i żelaza. Podstawowym źródłem przekazu o formach osadnictwa, budowie domów, zdobywaniu pożywienia i surowców, z których wytwarzano przedmioty codziennego użytku, broń czy ozdoby, a także o elementach kultury duchowej są przede wszystkim zabytki archeologiczne – materialne pozostałości ludzkiej aktywności na danym terenie. Na szczególną uwagę zasługują ozdoby i numizmaty z osady celtyckiej w Nowej Cerekwi (pow. głubczycki) oraz mierząca 12,3 m łódź-dłubanka z IV wieku n.e. odkryta w 1991 roku w Lewinie Brzeskim (pow. brzeski). Na wystawie umieszczono 7 monitorów, w których są prezentowane animacje i krótkie filmy przedstawiające np. technikę wyrobu wybranych przedmiotów codziennego użytku, broni czy ozdób oraz aplikacje umożliwiające zabawę w wirtualnego archeologa. Ciekawym elementem jest aranżacja jaskini zamieszkanej przez grupę neandertalczyków siedzących przy żywym ognisku oraz interaktywny kiosk, w którym za pomocą czytnika kodów kreskowych umieszczonych na pojemnikach z różnymi produktami czy surowcami można uzyskać informacje dotyczące ich funkcji, historii, miejsca odkrycia czy sposobu wytwarzania. W tymże stoisku można poznać również historię odkrycia – a przede wszystkim komputerowe rekonstrukcje twarzy – kobiety, która żyła i zmarła na terenie dzisiejszej Polskiej Cerekwi (pow. kędzierzyńsko-kozielski) 5500 lat temu, oraz mężczyzny, który mieszkał w Opolu w XIV wieku i został pochowany na cmentarzu przy dzisiejszej ulicy Szpitalnej. W celu zobrazowania sposobu wytwarzania i wyglądu narzędzi, broni czy ozdób z kolejnych okresów chronologicznych umieszczono w sąsiedztwie zabytków ich rekonstrukcje. Wystawę wzbogaciły kopie trzech unikatowych zespołów, które zostały odkryte w XIX wieku i znajdują się w zbiorach wrocławskiego Muzeum Archeologicznego Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia. Jest to tzw. skarb z Pilszcza (pow. głubczycki), skarb brązowych wyrobów importowanych z Woskowic Małych (pow. namysłowski) oraz srebrna czarka z grobu książęcego z Opola-Gosławic.

Ekspozycję przygotowano głównie ze zbiorów własnych oraz ze zbiorów Muzeum Archeologicznego Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia.