Zapraszamy do oglądania rzeźby "Kariatyda z kamieniem" Auguste'a Rodina, najwybitniejszego francuskiego rzeźbiarza przełomu XIX i XX w. To powiększona wersja figury ze słynnej "Bramy piekieł" - dzieła życia artysty, którego nigdy nie ukończył.

Rzeźba, której pełny tytuł brzmi "Kariatyda uginająca się pod ciężarem kamienia", prezentowana jest na skarpie przy Wodozbiorze. To druga już wystawa twórczości wybitnego francuskiego artysty w Łazienkach Królewskich, zorganizowana tym razem dzięki współpracy z Muzeum Augusta Rodina w Paryżu, skąd pochodzi dzieło.

"Brama piekieł" - nieukończone dzieło

Kariatydy to podpory architektoniczne w formie rzeźbionych figur kobiet, pełniące funkcję kolumn. August Rodin temat ten podejmował w swojej twórczości kilkukrotnie. Oprócz "Kariatydy z kamieniem" powstały także "Kariatyda z urną" i "Kariatyda z kulą".

Prezentowana w łazienkowskich ogrodach rzeźba to jedna z wersji kariatyd, nad którymi artysta pracował od 1881 r., kiedy rozpoczął realizację swojego najważniejszego dzieła. Była to złożona z ponad 200 figur (grup rzeźbiarskich i płaskorzeźb) "Brama piekieł", która miała zdobić drzwi wejściowe do Muzeum Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu. Rzeźbiarz nigdy jednak nie ukończył dzieła swojego życia.

Przy pracy nad "Bramą piekieł" Rodin inspirował się zarówno włoską literaturą, jak i sztukami plastycznymi. Źródłem tematu była m.in. pierwsza część "Boskiej komedii" Dantego, opisująca piekło. Wpływ na formę kompozycji miała natomiast płaskorzeźbiona dekoracja drzwi do Baptysterium św. Jana we Florencji autorstwa Lorenza Ghibertiego, ze scenami ze Starego Testamentu. W charakterystycznie skręconych pozach kariatyd, w sposobie opracowania bryły i faktury rzeźb odnajdziemy także echa sztuki Michała Anioła.

Kilka figur z "Bram piekieł" Rodin wyodrębnił jako indywidualne prace i wykonał w większej skali jako wolnostojące posągi - np. słynnego "Myśliciela" i "Pocałunek", a także prezentowaną w łazienkowskich ogrodach kariatydę. Posąg ten jest powiększoną wersją figury z górnej części "Bramy piekieł", wieńczącej lewy pilastr. Dzięki oddzieleniu rzeźby od jej funkcji użytkowej - podtrzymywania elementu architektonicznego - uzyskała ona własną tożsamość i w pełni odkryła przed widzem swoją ekspresję. W przeciwieństwie do starożytnych posągów, które stoją wyprostowane, kariatyda ugina się pod ciężarem kamienia, jednak bez oznak fizycznego wysiłku. Postać zmaga się tak naprawdę z wewnętrznym cierpieniem.

Auguste Rodin - najwybitniejszy rzeźbiarz francuski przełomu XIX i XX w. Charakterystyczną cechą jego prac był sposób kształtowania formy i faktury rzeźb, pełen światłocieniowych niuansów. Artysta wywarł wielki wpływ na twórczość niemal wszystkich europejskich rzeźbiarzy, w tym polskich, m.in. Konstantego Laszczkę, Henryka Kunę, Kazimierza Ostrowskiego i Wacława Szymanowskiego, których prace oglądać możemy w Starej Oranżerii. Obok rzeźb z "Bramy piekieł" najbardziej znanymi dziełami Rodina są: "Wiek brązu", "Pomnik Balzaca" i "Mieszczanie z Calais".