Makieta przedstawia Białystok w okresie największego rozkwitu, czyli w drugiej połowie XVIII wieku. Miasto słynęło wówczas jako jedna z najpiękniejszych siedzib magnackich w Polsce i wzbudzała powszechny podziw nie tylko rodaków, ale i cudzoziemców. Aby odtworzyć jak najwierniej jego wygląd, przy realizacji korzystano ze źródeł archiwalnych i kartograficznych, wśród których najistotniejszymi są:
- inwentarz pośmiertny ostatniego właściciela Białegostoku – Jana Klemensa Branickiego (zmarł w 1771 roku);
- plan miasta G. Beckera z 1799 roku wykonanego na zlecenie Kamery Prus Nowowschodnich;
- plan Jana Glinki, który zrekonstruował wygląd miasta na podstawie wieloletnich badań archiwalnych.
Na makiecie o wymiarach 5 m x 3,5 m zamieszczono większość elementów topograficznych odnalezionych w wymienionych materiałach, pozwalających na przedstawienie możliwie pełnego obrazu miasta i rezydencji Jana Klemensa Branickiego w końcu XVIII wieku. Oprócz usytuowania poszczególnych budynków, uwzględniono także materiały, z których zostały wykonane, rzeźbę terenu, cieki wodne, bramy, ogrodzenia, etc. Losy miasta w kolejnych stuleciach – zabory, zniszczenia I i II Wojny Światowej, pozbawiły go większości zabytków z tego okresu. Makieta daje unikatową możliwość obserwacji miasta i rezydencji hetmańskiej w jej największym rozkwicie, w czasach, gdy słynęła w Koronie i na Litwie, jako „Wersal Północy”.
Makietę barokowego Białegostoku udostępniono zwiedzającym 21 czerwca 2001 r. Od tego czasu cieszyła się niesłabnącym zainteresowaniem. Prace nad modelem trwały rok. Mniej więcej tyle samo czasu poświęciliśmy na stworzenie projekcji multimedialnej (mappingu), którą Państwu prezentujemy. Przygotowano ją w trzech wersjach językowych (polskiej, angielskiej, rosyjskiej) i w specjalnym wydaniu dla najmłodszych. Utrzymana w stylistyce osiemnastowiecznej opowieść o „Wersalu Północy”, wzbogacona teatrem świateł i symfonią dźwięków tchnęła nowe życie w labirynt miniaturowych uliczek, budynków i ogrodów.
Pokaz multimedialny „Wersal Północy” wśród dźwięków i świateł jest to widowisko, dla którego kanwą są dzieje osiemnastowiecznego Białegostoku. Zapraszamy na niepowtarzalną podróż w czasie! Przejdziemy ulicami nieistniejącego już miasta i spotkamy jego mieszkańców. Poznamy warunki codziennego życia naszych antenatów i odwiedzimy ważne dla nich miejsca osadzone w topografii miasta.
Pokaz daje niepowtarzalną możliwość obserwacji panoramy Białegostoku i w sposób uporządkowany, a jednocześnie ciekawy naświetla jego najważniejsze obszary i budowle. Stojąc przed jedną z największych w Polsce makiet, rozświetloną kolorami, nasyconą dźwiękiem i „opowiedzianą” słowami lektora mamy historię miasta na wyciągnięcie ręki.