Dzień tygodnia | Godziny otwarcia | |
---|---|---|
poniedziałek | 10:00 - 16:00 | |
wtorek | 10:00 - 16:00 | |
środa | 10:00 - 16:00 | |
czwartek | 10:00 - 16:00 | |
piątek | 10:00 - 16:00 | |
niedziela | 10:30 - 16:00 |
Święta | Godziny otwarcia |
---|---|
2023.11.01 (środa) | x |
2023.11.11 (sobota) | x |
2023.12.25 (poniedziałek) | x |
2023.12.26 (wtorek) | x |
2024.01.01 (poniedziałek) | x |
2024.01.06 (sobota) | x |
2024.03.31 (niedziela) | x |
2024.04.01 (poniedziałek) | x |
2024.05.01 (środa) | x |
2024.05.03 (piątek) | x |
2024.05.19 (niedziela) | x |
2024.05.30 (czwartek) | x |
2024.11.01 (piątek) | x |
2024.11.11 (poniedziałek) | x |
2024.12.25 (środa) | x |
2024.12.26 (czwartek) | x |
Dzień tygodnia | Godziny otwarcia | |
---|---|---|
wtorek | 10:30 - 16:30 | |
środa | 10:30 - 16:30 | |
czwartek | 10:30 - 16:30 | |
piątek | 10:30 - 16:30 | |
sobota | 11:00 - 16:30 | |
niedziela | 11:00 - 16:30 |
Święta | Godziny otwarcia |
---|---|
2023.08.15 (wtorek) | x |
2024.08.15 (czwartek) | x |
Bilety | ||
---|---|---|
1 września - 30 czerwca | ||
normalny | 12.00 PLN | |
ulgowy | 8.00 PLN | |
rodzinny | 8.00 PLN | (2+2) / cena za osobę |
grupowy | 11.00 PLN | min. 10 osób / cena za osobę |
1 lipca - 31 sierpnia | ||
normalny | 12.00 PLN | |
ulgowy | 8.00 PLN | |
rodzinny | 8.00 PLN | (2+2) / cena za osobę |
grupowy | 11.00 PLN | min. 10 osób / cena za osobę |
Przewodnik | |
---|---|
w języku polskim odpłatnie | 80.00 PLN |
Wystawa została przygotowana w budynku wieżyczki południowo – wschodniej (fot. 1). Obiekt ten powstał w połowie XVII wieku i był połączony z budynkiem zamkowym arkadową galerią. Obiekt zdobią zarówno na zewnątrz (fot. 2), jak i wewnątrz (fot. 3) bogate dekoracje sgraffitowe. Szczególnie interesujące są te wewnętrzne umieszczone pod kopułą wieżyczki. Wykonane w formie czterech medalionów otoczonych motywami roślinnymi przedstawiają orły radziwiłłowskie z książęcymi mitrami na głowach i umieszczonymi na piersiach niewielkimi kartuszami z herbem radziwiłłowskim „Trąby”.
Na wystawie prezentowane są zabytki archeologiczne pochodzące zarówno z przypadkowych odkryć, jak i systematycznych badań wykopaliskowych, które miały tutaj miejsce w latach 1982-1985 (Jerzy Cichomski Lublin), 2000- 2002 i 2013-2015 (Mieczysław Bienia). Podczas tych ostatnich pozyskano większość prezentowanych na wystawie przedmiotów pochodzących z odkrytych na terenie dziedzińca pałacowego i ogrodów obiektów: fontanny (fot. 4), skarbczyka (fot. 5), arkadowego muru fundamentowego (fot. 6), rynienki zamkowej (fot. 7), najbogatszego obiektu – jamy śmietnikowej (fot. 8), czy „Biblioteki” (fot. 9).
Pierwsze ślady pobytu człowieka znalezione na terenie zespołu zamkowego pochodzą z okresu starszej i średniej epoki kamienia (X-V tyś. przed Chrystusem). Ludność w tamtym okresie prowadziła koczowniczy tryb życia przesuwając się za stadami zwierząt w kierunku północno-wschodnim. Dominującą formą gospodarki było łowiectwo, zbieractwo i myślistwo. Podczas prac związanych z rewitalizacją dziedzińca zamkowego natrafiono na pojedyncze zabytki krzemienne, najstarszy z nich wiór (fot. 10) pochodzi z paleolitu schyłkowego i ma ponad 10 tyś lat. .
Na przełomie V i IV tysiąclecia przed Chrystusem rozpoczyna się okres neolitu związany z pojawieniem, a następnie bujnym rozwojem rolnictwa. Ludzie w tamtym, trwającym do 1800-1700 roku przed Chrystusem okresie prowadzą bardziej osiadły tryb życia, w związku, z czym zakładają duże osady mieszkalne, a przy nich powstają często sporych rozmiarów nekropole. Zaczynają uprawiać ziemię, hodować zwierzęta (koza, owca, bydło). W dalszym ciągu narzędzia i broń wykonywane są z krzemienia i kamienia. Na dużą skalę produkuje się ceramikę, która służy nie tylko do gotowania, ale również przetrzymywania i gromadzenia żywności. Ten niezwykle istotny w rozwoju ludzkości okres reprezentowany jest przez znaleziska krzemiennej siekierki, krzemiennego wióra (fot. 11) i toporka kamiennego.
Około XVIII wieku przed Chrystusem na interesujących nas ziemiach pojawia się pierwszy metal, jakim jest brąz. Jedyną kulturą archeologiczną, która się nim tutaj posługiwała jest kultura trzciniecka, jej ślady w postaci fragmentów ceramiki również odkryto na zamkowym dziedzińcu w okolicach północnego narożnika oficyny zachodniej.
Na terenie późniejszego zamku w okresie od XII do V wieku przed Chrystusem swoją osadę założyła ludność kultury łużyckiej. Jej relikty zostały znalezione w okolicach baszty zamkowej badanej przez Jerzego Cichomskiego w 1984 roku, jak i na terenie dziedzińca podczas prac prowadzonych w 2012 roku. Była to jedna z największych i najbogatszych kultur, jakie funkcjonowały na ziemiach polskich. W czasach jej funkcjonowania ponownie wzrasta znaczenia uprawy ziemi i hodowli. Powstają duże, często obronne osady. Niezwykle bogaty jest asortyment ceramiki produkowanej i stosowanej przez ludność kultury łużyckiej. Mimo ciągłego stosowania surowca krzemiennego i kamiennego do produkcji narzędzi coraz więcej przedmiotów znajdowanych w inwentarzach archeologicznych wykonana jest z brązu i żelaza.
Kultura łużycka nawiązuje do ogólnoeuropejskiej idei „pół popielnicowych”. Oznacza to, że swoich zmarłych pali na stosie, a ich popioły składa bezpośrednio do wykopanych w ziemi jam lub składa je w naczyniach glinianych (popielnice), czy też w specjalnych pojemnikach organicznych (wydrążone kłody drewniane, woreczki, pojemniki z trzciny, słomy lub wikliny). Zmarłym w tamtym okresie często wkładano do grobów, w formie wyposażenia na przyszłą drogę, naczynia gliniane zawierające strawę oraz różnego rodzaju ozdoby, narzędzia czy też przedmioty codziennego użytku wykonane z metalu, gliny, fajansu, kości, czy też z krzemienia . Na wystawie reprezentują ją zabytki pozyskane w trakcie prac prowadzonych w 2012 roku: miniaturowe naczynko (fot. 12), fragment toporka kamiennego i krzemienna wkładka sierpikowata (fot. 10).
W trakcie wykopalisk prowadzonych na terenie założenia pałacowo-obronnego przy ulicy Warszawskiej archeolodzy natrafili w nawarstwieniach kulturowych również na kilkanaście fragmentów ceramiki należącej do tzw. kultury zarubinieckiej. Możemy je datować na okres od IV w. przed Chrystusem do IV w. po narodzeniu Chrystusa. Jest to niezwykle ciekawa i bardzo słabo jeszcze rozpoznana kultura archeologiczna. Liczne jej ślady w ostatnich latach odkrywane są podczas badań powierzchniowych i prac archeologicznych prowadzonych na terenach nadbużańskich.
Na materiały średniowieczne (IX-XV w.) związane z pojawieniem się plemion słowiańskich, czyli naszych bezpośrednich przodków natrafiano prawie we wszystkich wykopach prowadzonych na terenie założenia pałacowo – obronnego. Są to głównie fragmenty naczyń glinianych, przedmioty kościane, nożyki żelazne i przęśliki gliniane (fot. 13), liczne są także kości zwierzęce, w tym szczątki tura (fot. 14). Osadnictwo to niewątpliwie przyczynia się do powstania w XIV wieku osady targowej i rozwoju Białej. Na terenie założenia powstaje wówczas dwór (okolice obecnego północno zachodniego narożnika dziedzińca), w 1536 roku Hanna Kiszczyna buduje drugi dwór (odkryty i zniszczony podczas budowy amfiteatru w 1999 roku). 18 kwietnia 1622 roku Aleksander Ludwik Radziwiłł zawarł umowę z lubelskim muratorem Pawłem Negronim na budowę pałacu reprezentacyjnego wraz z fortyfikacjami obronnymi. Budowa ta ciągnęła się do końca XVII wieku.
Z okresu późnośredniowiecznego i nowożytnego Białej Podlaskiej pochodzi największa ilość eksponatów. Są to monety (fot. 15), ozdobne gwoździe zdobiące zamkowe karoce (fot. 16), aplikacje (fot. 17-19), pierścionki, plomby kupieckie, potłuczone naczynia szklane (fot. 20), ozdobne muszle małży (fot. 21-22), a nawet fragmenty wachlarzy (fot. 22). Nie mogło również zabraknąć wyrobów wykonanych z kamienia (fot. 23), ceramiki (fot. 24), fragmentów porcelany i fajansu (fot. 25-27), bogato zdobionych w sceny rodzajowe płytek typu „Delfty” (fot. 28-29), czy ozdobnych kafli (fot. 30-33).