Paweł Edmund Strzelecki to jeden z najwybitniejszych polskich podróżników i odkrywców. Był pierwszym Polakiem, który odbył podróż dookoła świata w celach naukowych. Urodził się w 1797 roku w Głuszynie, wówczas podpoznańskiej wsi. Lata młodości spędził w Wielkopolsce, Warszawie i Krakowie. W 1834 roku wyruszył w samodzielną podróż dookoła świata. Pierwszy etap - z Liverpoolu do Nowego Jorku pokonał żaglowcem, a trwało to... 45 dni!

Strzelecki odwiedził wszystkie ówcześnie znane kontynenty (Antarktydę odkryto dopiero w 1895 roku). Zajęło mu to ponad dziewięć lat. Podczas wypraw badawczych poruszał się przeważnie pieszo. W samej tylko Australii przemierzył, z dwudziestokilogramowym plecakiem na barkach ponad 11 000 km!

Podczas badań odkrył m.in. złoża miedzi w Kanadzie, złoża węgla na Tasmanii, a także złoto w Australii. Zdobył i opisał najwyższy szczyt Australii - Górę Kościuszki (2228 m n.p.m.).

Był człowiekiem o rozległych zainteresowaniach naukowych. Podczas wypraw prowadził badania z zakresu geologii, mineralogii, kartografii, wulkanologii, meteorologii, a nawet etnografii czy paleontologii.

Dał się też poznać jako człowiek wielkiego serca. Podczas klęski głodu w Irlandii w latach 1845-1849 pospieszył jako ochotnik na pomoc ofiarom. Szacuje się, że dzięki jego pracy i zaangażowaniu przy koordynacji pomocy humanitarnej udało się uratować ponad 200 000 irlandzkich dzieci.

Paweł Edmund Strzelecki zmarł w Londynie 6 października 1873 roku i tam został pochowany. W 1997 roku, w 200. rocznicę urodzin, jego prochy zostały przeniesione i złożone w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu.

W 2023 roku przypada 150. rocznica śmierci podróżnika, a wystawa prezentowana w Fotoplastykonie Poznańskim wpisuje się w obchody ustanowionego przez Sejm RP Roku Pawła Edmunda Strzeleckiego.

Szymon Wieczorek