Od wieków do najpopularniejszych przedmiotów codziennego użytku należały urządzenia mierzące czas. Stały się one ważnym wyznacznikiem cywilizacyjnego rozwoju oraz przeobrażeń ludzkiej mentalności. Sala Zegarowa w Muzeum Ziemi Lubuskiej jest miejscem prezentacji tych dzieł “z duszą” – ukazując czasomierz jako wyraz postępu w zakresie mechaniki oraz przemian stylowych w sztuce, a także efekt wspólnej pracy mistrzów od mechanizmu oraz artystów rzemieślników – malarzy, złotników, ceramików czy ebenistów.

Zbiór rzemiosła zegarmistrzowskiego Działu Sztuki Dawnej tworzy blisko 280 obiektów. Na ekspozycji prezentowane są zegary talerzowe, kominkowe, powozowe, szafkowe czy kieszonkowe, powstałe od końca XVIII do początków XX wieku. Do najbardziej efektownych należą wykonane w II połowie XVIII wieku we Francji zegary kominkowe z kompozycjami figuralnymi. Tworzone były z wykorzystaniem porcelany, brązu oraz różnych gatunków kamienia.

Zupełnie inny charakter mają dominujące pod strzechami całej Europy ludowe zegary ścienne zwane “Schwarzwaldami”, wytwarzane na terenie Szwajcarii, Niemiec i Francji. Początkowo te proste i trwałe konstrukcje powstawały wyłącznie z drewna. Do tej grupy, obok popularnego zegara z kukułką, należą także ikonowe oraz urządzenia, których drewniane lub porcelanowe tarcze zdobi malatura. Wiele czasomierzy zawiera bogate twórcze przesłania, dostrzegamy je między innymi w pełnym symboliki wyobrażeniu czterech pór roku umiejscowionych w narożach tarczy zegara sygnowanego przez pracownię F. A. Schulze z Gubina.

Do wielowiekowych tradycji winiarskich naszego regionu nawiązuje czasomierz ścienny z cyferblatem na tle beczki oraz postaciami amorków i winnych gron. Bogato rzeźbiona obudowa kryje mechanizm powstały w znanej i cenionej w Europie wytwórni Gustawa Beckera, założonej w 1847 roku w śląskich Świebodzicach. Przykładem jej osiągnięć na wystawie jest zegar podłogowy z lat 20. XX wieku. Do najbardziej kunsztownych obiektów z początku XX stulecia należy także zegar podłogowy z okazałym rzeźbiarskim przedstawieniem Nimfy, będącej uosobieniem życiodajnych sił przyrody.

Najliczniejszą grupę urządzeń do mierzenia czasu w Dziale Sztuki Dawnej stanowią wyroby XIX i XX- wieczne do użytku osobistego. Są to nierzadko klejnoty sztuki zegarmistrzowskiej i jubilerskiej. Najstarszy angielski zegarek kieszonkowy z końca XVIII wieku ma naciąg kluczykowy z bębnem i ślimakiem kompensującym nierównomierny chód. Obok prezentowany jest późniejszy szwajcarski chronograf o wysokim stopniu złożoności z repetierem, wskazaniem faz księżyca, kalendarzem i stoperem.

Mechanizmy zegarów kieszonkowych chroniły kryte, półkryte lub otwarte koperty, wykonane ze złota, srebra lub stali, zdobione często grawerką, giloszem lub barwną emalią. Część z nich pochodzi z wytwórni dobrze znanych także i dzisiaj jak: “Schaffhausen”, “Zenith”, “Longines”, “Tissot”, czy “Junghans”.