Świat europejskiej porcelany od XVIII do XX wieku ze zbiorów Piotra Pudłowskiego

Wystawa jest kolejną w Muzeum Ziemi Lubuskiej prezentacją kolekcji tworzonej od ponad pięćdziesięciu lat przez pasjonata, miłośnika i znawcę porcelany – Piotra Pudłowskiego. Pierwszy pokaz, zatytułowany Kobieta, wino i śpiew, z 2020 roku, dotyczył ceramiki figuralnej, obecne przedsięwzięcie ma znacznie szerszy charakter. Porcelana była od wieków przedmiotem pożądania Europejczyków, stając się ich wielką namiętnością. Ta materia o wyjątkowych walorach użytkowych i artystycznych dostarcza także i współczesnemu odbiorcy szczególnego rodzaju wrażeń estetycznych i duchowych.

Wystawa prezentuje zarówno formy typowo dekoracyjne z majestatycznymi wazami, figurami, obrazami, jak i dzieła użytkowe z talerzami, dzbankami czy pełnymi uroku filiżankami. Urzekają one bogactwem form i dekoracji. Malarze porcelany przenoszą nas w przebogaty świat bardzo precyzyjnie, często wręcz werystycznie malowanych kwiatów, owoców, ptaków, portretów, scen rodzajowych, a także pejzażowych miniatur. Część wyrobów zawiera inskrypcje i monogramy świadczące, że są to cenne rodzinne pamiątki.

Odmienny charakter ma prezentowana porcelana figuralna ze scenami z antycznej mitologii, salonów , ale i ukazująca życie zwyczajnych ludzi. Są to zarówno okazałe i rozbudowane wielopostaciowe przedstawienia, jak i miniaturowe figurki tworzące zazwyczaj określone cykle tematyczne, realizowane w porcelanie barwnej, białej szkliwionej oraz biskwitowej.

Ważną część wystawy stanowią tak charakterystyczne dla sztuki XIX wieku obrazy malowane na porcelanie. Ich zróżnicowanie wynika z tematyki oraz skali. Dominują miniaturowe portrety o sentymentalnym, rodzinnym charakterze. W tej grupie znalazły się także wyobrażenia sakralne oraz reprodukcje dzieł ulubionych mistrzów.

Ekspozycja ukazuje obiekty powstałe na przestrzeni blisko dwustu lat. Pod względem liczby prym wiodą wyroby najstarszej saksońskiej manufaktury w Miśni. Obok nich znalazły się także dzieła szeregu innych uznanych europejskich wytwórni, jak Berlin, Wiedeń, Sèvres, Frankenthal, Volkstedt, Ludwigsburg, Nymphenburg czy Höchst. Prezentowany zbiór jest wyrazem ciągle żywej, wielowiekowej pasji do kolekcjonowania porcelany. Ekscytuje ona swą formą i dekoracyjnością, będąc ważnym składnikiem europejskiej tradycji kulturowej.

Za współpracę przy organizacji wystawy dziękuję Justynie Lubas-Wałęckiej.

Serdecznie dziękujemy Piotrowi Pudłowskiemu, który zgodził się na udostępnienie swoich zbiorów, a także jego małżonce. Na wystawie zaprezentowano ponad 300 obiektów, które najpierw trzeba było skrupulatnie zapakować, następnie z taką samą precyzją rozpakować, posegregować i wreszcie wyeksponować w należyty sposób. Co ciekawe, jeden z obiektów jest destruktem – fragment świecznika z tzw. Schwanenservice (serwis łabędzi) projektu J.J. Kändlera (ok. 1737 r.). To fragment legendarnego serwisu, przedmiot westchnień wszystkich kolekcjonerów na świecie.

Jak wskazał Piotr Pudłowski:

Ta wystawa skupia obiekty, które łączą się ze stołem. Kiedyś społeczeństwo było rozwarstwione i część ludzi posiadała spore pieniądze – obiady wyglądały trochę inaczej niż dzisiaj. Ta porcelana sprzyjała temu, aby wspólny posiłek nabierał charakteru odświętnego. Przykładowo, w pałacach dodatkowa grała kilkuosobowa orkiestra. Ludzie mieli czas i pieniądze – w tej chwili wszystko jest „zagonione”.

[autor tekstu: dr Longin Dzieżyc]