Wystawa historyczna prowadzi zwiedzającego poprzez najstarsze dzieje Rogoźna do okresu II Wojny Światowej. Ekspozycje podzielone są fragmentarycznie, w celu pokazania choć części najważniejszych wydarzeń związanych z naszym miastem i okolicą. Na ekspozycji można znaleźć fragmenty naczyń glinianych, przedmioty codziennego użytku - znalezione podczas prac kanalizacyjnych w Rogoźnie. Przekroje i liczne rekonstrukcje pozwoliły na wyostrzenie wyobraźni, jak kiedyś wyglądało średniowieczne miasto Rogoźno. Najstarsza część historii to relikty przeszłości pod postacią przedmiotów codziennego użytku wykonanych przez naszych przodków m.in. ze znanego powszechnie surowca jakim jest kamień. Swoje miejsce znalazły tu także dzbanki i inne naczynia, ozdoby, broń oraz narzędzia. Wśród broni najstarszym jest żelazny grot oszczepu, wczesnośredniowieczny sięgający metryką IX w., znaleziony w Olszynie k/Rogoźna.

Z początkowego okresu epoki żelaza tzw. halsztackiego pochodzą groby skrzynkowe z ociosanego piaskowca. Rekonstrukcja grobów wprowadza zwiedzających w świat kultury pomorskiej związanej z obrządkiem ciałopalnym.

Sala I
Fragment ekspozycji I sali historycznej poświęcony został osobie księcia, późniejszego króla Przemysła II.

24 kwietnia 1280 r. nadał prawa miejskie naszemu miastu /lokacja na prawie magdeburskim/, 16 lat później, tj. 8 lutego 1296 r. w wyniku spisku margrabiów brandenburskich został na rogozińskim zamku napadnięty, uprowadzony, po czym dobity we wsi Poręblic /Porąbce, Porąbki/, jak podają miejscowe podania. Na wystawie można zobaczyć kopię portretu wg M. Bacciarellego, kopie scen zamachu na króla Przemysła II wg J. Matejki i W. Gersona, a także tekst dokumentu lokacyjnego wydanego przez ówczesnego księcia Przemysła II. Oryginał niestety spłonął podczas jednego z pożarów, natomiast relokacja nastąpiła za czasów panowania Władysława Jagiełły. Wśród najstarszych dokumentów możemy znaleźć faksymile przywilejów królewskich wydanych dla miasta Rogoźna m.in. dla Nowego Miasta Rogoźna, istniejącego w latach 1750-1794, które przez ten okres sygnowało się odmiennym herbem – wizerunkiem Temidy – bogini sprawiedliwości.

Wśród ekspozycji na pierwszej sali na uwagę zasługuje nowo nabyty skarb… Ów „Skarb rogoziński” to fragmenty monet posiekane na kawałki, tzw. siekańce, sięgające swą metryką IX w., a związane z okresem panowania rodów arabskich Abbasydów /750-1258 r.n.e./ i Samanidów /819-1005 r.n.e./.
Podczas wykopalisk archeologicznych znaleziono ponad 120 fragmentów dirhemów arabskich oraz srebrne ozdoby z IX i X w. Jeden z kolczyków typu „świątki” zachował się w nieco większych fragmentach. Wśród fragmentów dirhemów arabskich znajdują się także m.in. kawałki naszyjników, sztabka srebra, ozdoby misternej roboty. Najstarszy fragment monety pochodzi sprzed roku 815/816, najmłodszy zaś mógł zostać wybity między 912 a 942 rokiem. Archeolodzy przypuszczają, że owy skarb mógł zostać zakopany około połowy X w., czyli za panowania księcia Mieszka I.

Do skarbów ziemi rogozińskiej należy zaliczyć „kolekcję” licznych plomb ołowianych przekazanych przez archeologów – amatorów ściśle współpracujących z Muzeum. Środkowa część I sali przeznaczona jest dla ekspozycji tematycznych – obecnie zbiór monet od okresu rzymskiego do początku XIX w. w oparciu o zbiory własne.

Pierwszą salę „zamyka” historia powstań narodowych, w tym Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Wyeksponowano dokumenty, fotografie i realia z okresu zrywów narodowowyzwoleńczych XIX/XX w. oraz czarną biżuterię z okresu Powstania Styczniowego 1863 r.

Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 pokazano szerzej, ukazując sylwetki ponad 130 powstańców z terenu gminy Rogoźno. Do oryginalnych eksponatów należy karabin „straszak”, wykorzystywany przez powstańców w celu zdobycia prawdziwej broni od Niemców. W gablotach znajdują się liczne zdjęcia głównodowodzących tj. mjra Antoniego Biskupskiego /pochowany na cmentarzu parafialnym w Rogoźnie/ czy braci Skotarczaków; liczne dyplomy oraz kącik związany ze spektakularnym zdobyciem samochodu pancernego pod Budzyniem, na tzw. Okręgliku.

Sala II
II sala historyczna jest ściśle związana z rodziną Dutkiewiczów, w szczególności z patronką Muzeum, Wojciechą Dutkiewicz. Historia familii Dutkiewiczów została znacznie poszerzona o nowe drzewo genealogiczne oraz plansze wystawowe. Salę zdobią obrazy przodków Wojciechy, począwszy od burmistrza Onufrego Dutkiewicza z małżonką, poprzez postaci Macieja, ks. Onufrego i Jana /słynnego malarza/. Rodzinę Dutkiewiczów „w portretach” zamyka Wojciecha i Jej rodzeństwo - wcześnie zmarłe. Na wystawie możemy zobaczyć pamiątki rodzinne, które przez wiele lat były przechowywane w domu rodzinnym Wojciechy Dutkiewicz, w tym meble codziennego użytku.

Sala III
III sala historyczna wprowadza zwiedzającego w świat cechów rogozińskich. Tutaj każdy może obejrzeć protokolarze i statuty cechowe przełomu XIX/XX w., pisane odręcznie z pieczęciami miejskimi, skrzynie cechowe tzw. lady od XVIII w., fragmenty browaru rogozińskiego, piękne wilkomy – puchary cechowe, zabytkowe sztandary oraz stare fotografie. W okresie międzywojennym życie kulturalne i społeczne na terenie miasta rozkwitało z roku na rok. Każdy niemalże dzień został opisany w „Kronice miasta Rogoźna 1918-1939” przez miejscowego burmistrza, powstańca wielkopolskiego – Augustyna Smukalskiego. Część ekspozycji zajmuje historia harcerstwa rogozińskiego od chwili powstania do końca II Wojny Światowej.

Ekspozycję zamyka historia II Wojny Światowej począwszy od martyrologii mieszkańców Rogoźna i okolic, Miejsc Pamięci Narodowej, fragmenty z życia obozowego, wysiedleń oraz sylwetki żołnierzy walczących pod Monte Cassino. Zwiedzający mogą poznać historię nie tak odległą. Niewielki zbiór judaików pokazuje dzieje mniejszości żydowskiej w Rogoźnie, krótko przed wojną i na jej początku. Terror hitlerowski oraz prowadzone represje doprowadziły do śmierci ponad 200 obywateli Rogoźna, w tym 60 Żydów, około 1000 osób zostało wywiezionych do Generalnego Gubernatorstwa. Wśród wysiedlonych znalazła się m.in. Wojciecha Dutkiewicz, gdzie na terenie GG wraz z innymi nauczycielami prowadziła Tajne Nauczanie. Czasy II wojny światowej pamięta jeszcze starsze pokolenie, które niejednokrotnie może nam opowiedzieć część własnej wojennej historii. Ekspozycję zamyka rogozińska konspiracja – Szare Szeregi i Armia Krajowa w Rogoźnie, zlikwidowana w 1944 r. przez okupanta. 23 stycznia 1945 r. Rogoźno doczekało się długo oczekiwanej wolności. Oddziały Armii Czerwonej wyzwoliło miasto spod okupacji hitlerowskiej. Ten okres pokazują tabliczki drewniane z nazwiskami radzieckich żołnierzy poległych w okolicy Rogoźna.