Wprowadzeniem do historii miasta Nowej Soli jest przechowywany w nowosolskim muzeum plan miasta Neusalz autorstwa Juliusa Springera, datowany na lata 1743-1753, pokazujący zabudowę osady, która istniała w momencie nadania jej praw miejskich (1743) i projekt rozwoju przestrzennego miasta. Na podstawie powyższego planu, XVIII –wiecznych rysunków widoków miasta autorstwa Friedricha Bernhardta Buttnera, nieustalonych autorów panoram Nowej Soli oraz zachowanych widoków XVIII-wiecznego osiedla gminy braci morawskich powstała w 2003 roku makieta miasta.

Na wystawie przedstawiono również historię wielkich zakładów przemysłowych, które niemal do ostatnich lat XX wieku określały charakter miasta. Przedstawiono historię najpierw manufaktury, a później fabryki nici „Gruschwitz Textilwerke A.G." (Fabryka Nici Odra, której makieta jest jednym z elementów wystawy) oraz nowosolskich hut i odlewni: „Paulinenhutte" (odlewnia, później Fabryka Kotłów Fakot, reprezentowana przez niewielką, zabytkową dioramę z widokiem zakładu i nowosolski piecyk-kozę) oraz „Eisenhutten und Emaillierwerk" (Dolnośląskie Zakłady Metalurgiczne Dozamet).

W zbiorach muzealnych zachowało się wiele drobnych przedmiotów z szerokiego asortymentu produkcji tych zakładów, które zobaczyć można na ekspozycji. Obok przemysłu włókienniczego i metalurgicznego ważną gałęzią gospodarki miasta była stocznia i port rzeczny - dobrze udokumentowane materiałem ikonograficznym w postaci zachowanych archiwalnych fotografii, rysunków i widoków na kartkach pocztowych. Na ich podstawie powstała współczesna makieta portu i modele XVIII i XIX–wiecznego nowosolskiego taboru rzecznego – barek i parowców.

Z przedwojennych zbiorów muzealnych pochodzi natomiast model protestanckiego. kościoła protestanckiego św. Trójcy (obecnie p.w. św. Antoniego) i oryginalny mechanizm zegara wieżowego z tegoż kościoła. Materiał ikonograficzny w postaci zabytkowych grafik, rysunków, fotografii, kartek pocztowych ilustruje ważne dla miasta obiekty i rozwój przestrzenny miasta.