Ekspozycja jest próbą zaprezentowania widzom sylwetki opinogórskiego wieszcza. Przechodząc przez kolejne sale poznajemy różne etapy życia artysty, m. in. arystokratyczne korzenie, dzieciństwo, twórczość, najbliższą rodzinę tj. matkę, ojca, żonę i dzieci, przyjaciół, kobiety życia. Ekspozycję zamyka sala, w której ukazujemy tworzenie się legendy Zygmunta Krasińskiego od momentu jego śmierci.

Wystawa ta stworzyła okazję do zaprezentowania wielu cennych eksponatów związanych z rodziną Krasińskich i Opinogórą, np. XVIII w. mozaikę ze św. Anną Samotrzeć, pochodzącą z kościoła w Opinogórze, obraz przedstawiający małego Zygmunta po polowaniu, autorstwa J. Suchodolskiego oraz sygnet rodowy Hrabiów Krasińskich z dwupolowym herbem, przedstawiający „Ślepowron” Krasińskich i „Trąby” Radziwiłłów, który generał Wincenty Krasiński ofiarował synowi z okazji ukończenia pełnoletności.

SALA 1- GENEALOGIA

W tym małym pomieszczeniu zaprezentowano eksponaty nawiązujące do historii rodu Krasińskich. Ekspozycję otwiera tkanina z XVIII w. przedstawiająca drzewo genealogiczne rodu Krasińskich. Jest to miedzioryt na jedwabiu z portretami członków rodziny począwszy od Wawrzęty z XIII w., aż do Błażeja Krasińskiego, który zmarł w 1751 r. Na przeciwległej ścianie, nad witrynką znajduje się grafika uzupełniająca drzewo genealogiczne, ukazująca cztery kolejne pokolenia Krasińskich z linii opinogórskiej – Jana, Wincentego, Zygmunta i Władysława.

W witrynce wyeksponowano przedmioty nawiązujące do arystokratycznych korzeni Krasińskich, można tu zobaczyć m. in. talerz, sztućce, plakiety, medale, zegarek, tłok pieczętny, oraz złoty sygnet z herbami Krasińskich i Radziwiłłów wyrytymi w karneolu. Te znaki wyraźnie świadczą, że sygnet dokumentował  związek małżeński generała Wincentego Krasińskiego z Marią Radziwiłłówną. Wewnątrz sygnetu wygrawerowana jest data: „19 febr. 1833”. Napis mówi, że pierścień przekazany został Zygmuntowi Krasińskiemu w 21 rocznicę jego urodzin, czyli w momencie dojścia do pełnoletności.

 Uwagę przyciągają również trzy medale (żelazny, brązowy i złoty) przedstawiające podobiznę Wincentego Krasińskiego z napisem: W Hr Korwin  Krasiński G.D. (Generał Dywizji), z sygnaturą artystyczną Francois’a Caunois’a. Na rewersie napis Polacy Cnocie 3 kwietnia 1841. Medale, upamiętniające datę mianowania Wincentego Krasińskiego naczelnym wodzem wojsk polskich we Francji, miały być rzekomo darem społeczeństwa. Tymczasem okazało się, że inicjatorem całego przedsięwzięcia był sam laureat.

Po bokach drzwi ustawiono dwa rzeźbione zydle z herbem Krasińskich „Ślepowron” oraz dewizą rodu „Amor Patriae Nostra Lex” („Miłość ojczyzny naszym prawem”). Dawniej należały do ukraińskiej linii rodu Krasińskich i zdobiły ich dwór w Regimentarzówce na Ukrainie. Muzeum otrzymało je od pochodzącej z tej linii Elżbiety z Krasińskich Rudnickiej.

SALA 2  – DZIECIŃSTWO ZYGMUNTA

Salon z herbami Krasińskich i Radziwiłłów na sklepieniu, w którym w centralnym miejscu (nad kanapą) wisi portret Zygmunta Krasińskiego, kopia dzieła Ary Scheffera, podarowany Muzeum przez Elżbietę
z Krasińskich Rudnicką. Na bocznych ścianach portrety rodziców poety – ojca generała Wincentego Krasińskiego namalowany przez Leona Kaplińskiego i matki Marii z Radziwiłłów Krasińskiej – replika Roberta Lefevre’a. Obok portretów, na postumentach ustawiono rzeźbione w marmurze popiersia rodziców: Wincentego – dłuta François’a Bosio z 1808 r. oraz (wg przekazów rodzinnych) Marii. Na ścianie, naprzeciw okien obraz olejny przedstawiający dziecięcy portret Zygmunta w kontuszu szlacheckim z karabelą – jest to replika z portretu Henri François’a Riesnera

Na bocznych ścianach ekspozycję uzupełniają: portret autorstwa Beaty z Potockich Czackiej, ukazujący małego Krasińskiego przy stoliku z kartami oraz portret Zygmunta  malowany przez żonę w roku ślubu – 1843, pod nim miniatura na porcelanie – Zygmunt wg Ary Scheffera, ofiarowany przez wieszcza swojemu przyjacielowi – Jerzemu Lubomirskiemu.

Wnętrze wypełniają intarsjowane meble z poł. XIX w.

SALA 3 – SALON POD WIEŻĄ

W saloniku pod wieżą, na głównej ścianie wisi portret Stanisława Małachowskiego, Marszałka Sejmu Wielkiego, ojczyma matki Zygmunta – Marii Urszuli z Radziwiłłów Krasińskiej autorstwa Józefa Peszki z ok. 1800 r., zatytułowany „Stanisław Małachowski jako marszałek trybunału”.  Naprzeciwko dużych rozmiarów lustro w dekoracyjnej, pozłacanej ramie pochodzące z sali balowej pałacu w pobliskim Luberadzu. Pod nim marmurowy projekt nagrobka babki poety Antoniny z Czackich Krasińskiej autorstwa Francesca Laboureura z 1808 r. Na bocznych ścianach zaprezentowano obrazki z widokami miejsc, w których Zygmunt Krasiński spędzał swe dziecięce lata – Dunajowce na Podolu (dobra rodowe jego babki Antoniny; na przedstawieniu widać jej pałac i miejscowy kościół), pierwsza kaplica – rotunda w Opinogórze (na jednym z nielicznych przedstawień fotograficznych), w której pierwotnie znajdował się nagrobek jego matki oraz Krakowskie Przedmieście, gdzie mieścił się pałac Krasińskich. Wartym uwagi jest małych rozmiarów obraz olejny malowany na blasze, portret babki poety z 1808 r. autorstwa Józefa Bergera, a także młodzieńczy portret Zygmunta Krasińskiego z upolowaną kuropatwą na tle pałacu w Dunajowcach autorstwa Januarego Suchodolskiego. Nad nimi portret Zygmunta Krasińskiego nieznanego autora.

Wnętrze zdobi komplet mebli w stylu Ludwika XVI.

SALA 4 – DAWNA KAPLICA

Po prawej stronie, na środku ściany stoi kredensja – pomocnik na paramenty liturgiczne w formie ołtarza z obrazem św. Jana Nepomucena z XVIII w., pochodząca z parafii Rzymskokatolickiej św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego z Padwy w Węgrowie. Kościół ten został ufundowany pod koniec XVII wieku przez właściciela Węgrowa, Jana Dobrogosta Krasińskiego.

Interesującymi eksponatami są ustawione po bokach, cztery żeliwne lichtarze z herbem Krasińskich z kościoła parafialnego w Pałukach. Przed ołtarzem stoi klęcznik z kościoła w Krasnem. Na bocznych ścianach wiszą: (po prawej stronie) XVIII wieczna mozaika ze św. Anną Samotrzeć pochodząca z kościoła w Opinogórze, przywieziona prawdopodobnie z Włoch przez Krasińskich oraz (po lewej) ołtarzyk neogotycki z Immaculatą.

W półokrągłej witrynce można zobaczyć m. in.: łódkę na kadzidło z napisem: „Majorat Opinogórski”, pozłacany, srebrny krzyż relikwiarzowy z grawerowaną inskrypcją fundacyjną na podstawie : „Jan, Antonina, Wincenty, Marya, Zygmunt Krasińscy. R 1817 d. 30 stycznia.” , krzyż relikwiarzowy z kościoła w Krasnem, czy  Mszał Rzymski w skórzanej oprawie ze srebrnym herbem Krasińskich, z kościoła w Pałukach.

Naprzeciwko witrynki ustawiono organy piszczałkowe słynnej amerykańskiej firmy Mason & Hamlin z ok. 1887 r. Warto zwrócić uwagę, na wiszący przy oknie, haftowany obrazek z wizerunkiem Madonny wg Rafaela z odręcznym podpisem Edwarda Krasińskiego na odwrociu: „Radziejowice. Matka Boska z pokoju Prababki Emilii z Ossolińskich Krasińskiej w Radziejowicach”. W oknie znajduje się kopia witrażu z Kaplicy św. Zygmunta bazyliki katedralnej Wniebowzięcia NMP w Płocku.

Żyrandol w formie korony książęcej, darowany został w 1818 r. przez Marię z Radziwiłłów Krasińską jako pokrywa na chrzcielnicę kościołowi w Krasnem, w 1887 r. został przerobiony na polecenie Ludwika Krasińskiego na żyrandol.

Ekspozycję dopełniają neogotyckie elementy wystroju: fotel ze skórzaną tapicerką oraz stojące na ołtarzu: krucyfiks oraz ażurowy pulpit.

SALA 5 – NAJBLIŻSZA RODZINA

Ekspozycja w tej sali poświęcona jest najbliższej rodzinie Zygmunta Krasińskiego – jego żonie Elżbiecie (Elizie) z Branickich Krasińskiej oraz ich czwórce dzieci.

W reprezentacyjnym miejscu sali, pomiędzy oknami dużych rozmiarów obraz, kopia z epoki wg Franza Xavera Winterhaltera przedstawiający Elżbietę Krasińską z dziećmi – Władysławem, Zygmuntem i Marią. Na przeciwległej ścianie w drewnianej, rzeźbionej ramie portret córki poety – Marii. Na bocznych ścianach można zobaczyć: niewielki obraz „Śmierć Czarnieckiego” autorstwa Elżbiety (Elizy) Branickiej z 1844 r., zdjęcie młodszego syna poety Zygmunta,  rysunki autorstwa Katarzyny Branickiej – siostry Elizy – przedstawiające scenę zaręczyn Zygmunta i Elizy oraz Adzia (Władysława) na rękach mamki, a także rysunek autorstwa samej Elizy Krasińskiej – syn Zygmunt „Lili”. W ozdobnej gablocie – piramidce zaprezentowano: zdjęcia dwójki dzieci Krasińskich – Władysława i Marii, kopię akwarelki z całą czwórką dzieci oraz wiersz napisany z okazji ślubu Zygmunta i Elizy przez ks. Józefa Radomińskiego.

Naprzeciwko umieszczono portrety małżonków – Zygmunta Krasińskiego, kolejny malowany przez Elizę w roku ślubu – 1843, a obok  Elizy Krasińskiej autorstwa K. Brzostowskiego (kopia wg F. X. Winterhaltera). Pod portretami na dekoracyjnych postumentach ustawiono ich rzeźbione popiersia – Zygmunta (kopia) i Elizy
z 1857 r. autorstwa P. Teneraniego. Komplet mebli biedermeierowskich z ok. 1825 roku pochodzi z warsztatu wileńskiego.

SALA 6 – KOBIETY I PRZYJACIELE

Ekspozycja w tej sali jest próbą przedstawienia sylwetek bliskich znajomych, przyjaciół i kobiet w życiu Zygmunta Krasińskiego.

 Na dwóch przeciwległych ścianach umieszczono portrety małżonków Krasińskich:  Elizy autorstwa  F.X. Winterhaltera z 1857 r. oraz Zygmunta autorstwa Antoniego Ziemięckiego z lat 70. XIX w.

Na bocznej ścianie portret Delfiny Potockiej – długoletniej muzy i kochanki poety – malowany przez Ksawerego Kaniewskiego obok grafika z portretem Juliusza Słowackiego. Z drugiej strony ściany grafiki z portretami w profilu Leona Łubieńskiego i Konstantego Gaszyńskiego. Pod nimi empirowa konsola z witrynką, w której umieszczono m. in. podobizny Adama Mickiewicza, Amelii Załuskiej – kuzynki, przybranej siostry i pierwszej platonicznej miłości Zygmunta oraz Joanny Bobrowej – kochanki z którą Zygmunt związany był przez cztery lata, której pamiętnik jest także prezentowany w witrynce.

Wnętrze zdobią dwie empirowe biblioteczki z księgozbiorem francuskim, na których ustawiono kandelabry z postaciami amorków oraz komplet mebli w stylu empire z bardzo ciekawymi, animalistycznymi zdobieniami.

SALA 7 – LEGENDA ZYGMUNTA

Ekspozycja w tej sali ukazuje tworzenie się legendy Zygmunta Krasińskiego od momentu śmierci poety.

Salonik ten był ulubionym pokojem Zygmunta, kiedy chorował na oczy zamurował w nim do połowy okno, aby wypełnił go większy mrok. Znajduje się tu jedyny, zrekonstruowany na podstawie fragmentów kominek. Niestety, oryginalne kominki, wykonane przez Jakuba Tatarkiewicza nie zachowały się. Na kominku ustawiono projekt nagrobka Zygmunta Krasińskiego autorstwa Stanisława Romana Lewandowskiego z 1908 r., a nad nią zawieszono lustro w repusowanej ramie. Na ścianie, z prawej strony umieszczono zdjęcie pośmiertne Zygmunta Krasińskiego oraz zawiadomienie o śmierci. W miejscu gdzie wg przekazów stało łóżko Zygmunta ustawiono kanapę, a nad nią XIX w. tkaninę buczacką. Naprzeciwko, w witrynce zaprezentowano różne przedstawienia Zygmunta Krasińskiego m. in. dwie rzeźby w brązie autorstwa S.R. Lewandowskiego, gipsowe popiersie wykonane przez Antoniego Madeyskiego, medalion Stanisławy Wątróbskiej oraz medal Cypriana Kamila Norwida. Ciekawostką są obcojęzyczne wydania „Nie – Boskiej Komedii” – angielskiej, czeskiej
i arabskiej. Znajdują się tu również XIX-wieczne wydania jego najważniejszych dzieł: „Nie-Boskiej Komedii”, „Irydiona”, „Przedświtu” i „Ressurecturis”. Zaprezentowano również programy teatralne z realizacji dzieł Krasińskiego, różne wydawnictwa rocznicowe oraz pocztówki z ilustracjami do „Irydiona”. Uwagę przyciąga pamiątkowa czekoladka w formie srebrnej monety, wyprodukowana w latach 80. XX w. w zakładach 22 Lipca (dziś E. Wedel) w Warszawie. Na witrynce ustawiono rzeźbę „Irydion” dłuta Henryka Kuny.