Liczący ponad 3 tysiące lat skarb z Jabłonki, gm. Branice (st. 6) został odkryty przypadkowo w maju 2015 roku. Podczas spaceru z psem pan Kamil Ploszka zauważył na skraju polnej drogi niewielkie metalowe naczynie. W odległości 14 m dalej na wschód natrafił na wystający z ziemi naramiennik, na który nałożona była inna ozdoba. Kolejne zabytki znalazł rozproszone na powierzchni na przestrzeni ok. 20 m 2 . O swoim odkryciu niezwłocznie powiadomił Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu, za co został uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dyplomem oraz nagrodą pieniężną, a skarb – z uwagi na dużą wartość dla archeologii regionu – został przekazany Powiatowemu Muzeum Ziemi Głubczyckiej.

W skład skarbu z Jabłonki wchodzi 10 kunsztownie wykonanych przedmiotów ze stopu miedzi: czarka z przynitowanym taśmowatym uszkiem, tarczka (tzw. falera), 4 naramienniki/nagolenniki taśmowate zdobione (2 częściowo zdeformowane przez orkę), 2 naramienniki/nagolenniki sztabkowate (w tym jeden tordowany), 1 taśmowata ornamentowana bransoleta oraz siekierka z tulejką. Są to unikalne wyroby o ogromnej wartości naukowej, ukazujące niezwykły warsztat pradziejowych rzemieślników. Z wnikliwej analizy przeprowadzanej przez prof. Wojciecha Blajera z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego wynika, że przedmioty te należy datować w przybliżeniu na 1 połowę XI w. p.n.e i łączyć z grupą śląską kultury łużyckiej. Zabytki te znajdują analogie zarówno na terenach Śląska, jak i sąsiednich regionów: Łużyc, Moraw czy Małopolski. Żeby wydobyć dawny blask tych przedmiotów, skarb poddano zabiegom konserwatorskim, które przeprowadzili prof. Marcin Biborski oraz Mateusz Biborski z Laboratorium Archeometalurgii i Konserwacji Zabytków IA UJ.

Pierwsza publiczna prezentacja skarbu z Jabłonki miała miejsce 28 lipca 2020 roku. Wzięli w niej udział delegaci Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, opolscy muzealnicy i archeolodzy, badacze z Wrocławia i Krakowa, jak również przedstawiciele głubczyckich władz i lokalne media. Podczas uroczystości głos zabrali m.in. badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pan Mateusz Biborski opowiedział, jak wyglądały „Nowoczesne metody postępowania konserwatorskiego względem skarbu z Jabłonki”, z kolei pan profesor Wojciech Blajer zaprezentował „Skarb z Jabłonki na tle innych skarbów brązowych z Płaskowyżu Głubczyckiego”.

Izabela Szter