Ekspozycja dokumentuje kilkusetletnie dzieje Bractwa Kurkowego (Bractwa Strzeleckiego) w Rawiczu, najstarszej miejskiej organizacji, założonej w 1642 roku, na mocy przywileju lokacyjnego Adama Olbrachta Przyjemskiego, a reaktywowanej współcześnie w 1992 roku. Obok tarcz strzeleckich z pierwszej połowy XX wieku, można tutaj zobaczyć kolekcję odznaczeń, w tym najcenniejszych „klejnotów królewskich”, ponadto pamiątki biesiadne, portrety i archiwalne fotografie członków bractwa.

Od listopada 2003 roku patronem sali jest Roman Rybacki (1947-2003), inicjator wznowienia działalności rawickiego bractwa, jego komendant, ponadto pierwszy król Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP oraz Europejski Król Strzelców 2003-2006. W historii zapisał się jako pierwszy Polak, który zdobył ten zaszczytny tytuł. 

Najstarszym i najważniejszym zwyczajem kultywowanym przez Bractwa Kurkowe były zawody strzeleckie o tytuł „króla kurkowego”. Turnieje wyróżniała uroczysta oprawa: przemarsz z orkiestrą przez miasto, nabożeństwo z udziałem właścicieli Rawicza i władz miejskich, biesiady. Atrybutem zawodów były ozdobne tarcze strzeleckie, niesione w pochodach. Początkowo strzelano do drewnianego koguta, a po wprowadzeniu broni palnej – do drewnianej tarczy. W dwudziestoleciu międzywojennym w Rawiczu najważniejszymi konkursami strzeleckimi, w których strzelano do tarcz, były: strzelanie zielonoświątkowe o tytuł króla bractwa (maj / czerwiec), strzelanie żniwne (wrzesień), strzelanie 17 stycznia upamiętniające powrót Rawicza do niepodległej Polski, strzelanie z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja (odbywało się do 1926 roku). Według regulaminu Zjednoczonych Bractw Strzeleckich II RP z 1930 roku: „Tarcze tradycyjnie pozostawia się stosownie do zwyczaju przyjętego przez poszczególne Bractwa każdej miejscowości”. W tę tradycję wpisuje się muzealna kolekcja tarcz:

Tarcza Bractwa Kurkowego w Rawiczu, 17 stycznia 1928 roku – drewniana, w kształcie prostokąta z dwiema wstawkami w górnej krawędzi, nosząca ślady strzelania, sygnowana nazwiskiem autora, Kazimierza Wopińskiego. Motyw malarski to postać ułana w polskim mundurze z okresu powstania wielkopolskiego, galopującego na koniu, w tle udekorowane kamienice na rynku w Rawiczu.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Rawiczu, Król 17 stycznia 1932 – drewniana, w kształcie prostokąta z dwiema wstawkami w górnej krawędzi, nosząca ślady strzelania, sygnowana imieniem i nazwiskiem autora, Kazimierza Wopińskiego. Motyw malarski to postać ułana w mundurze powstańca wielkopolskiego, na gniadym koniu, trzymającego w ręce szablę.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Rawiczu, Król kurkowy Rawicz, 15 sierpnia 1935 – drewniana, w kształcie prostokąta z dwiema wstawkami w górnej krawędzi, nosząca ślady strzelania, sygnowana imieniem i nazwiskiem autora, Kazimierza Wopińskiego. Motyw malarski to postać jeźdźca w polskim kontuszu z XVII wieku, na tle obozowiska pospolitego ruszenia.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Rawiczu, Król kurkowy Rawicz, 5 czerwca 1938 – drewniana w kształcie prostokąta z dwiema wstawkami w górnej krawędzi, nosząca ślady strzelania, sygnowana nazwiskiem i imieniem autora, Kazimierza Wopińskiego. Motyw malarski to postać kawalerzysty z lancą, galopującego na koniu, w mundurze z okresu Księstwa Warszawskiego.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Rawiczu, dnia 28 czerwca 1925 – drewniana, w kształcie prostokąta z dwiema wstawkami w górnej krawędzi, nosząca liczne ślady strzelania, sygnowana nazwiskiem i imieniem autora, Kazimierza Wopińskiego. Motyw malarski to widok ratusza i fragmentu rynku w Rawiczu wraz z przelatującymi nad placem aeroplanami.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Bojanowie, 1937 – drewniana, okrągła, z widocznymi śladami strzelania, w otoku napis: „Bractwo 1937 Kurkowe w Bojanowie”.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Jutrosinie, 1921 rok – okrągła, drewniana, z namalowaną w polu centralnym numerowaną podziałką strzelniczą. Motyw ozdobny to wieniec z gałązek z liści dębu, symbolizujących siłę i męstwo, atrybut wojowników.

Tarcza Bractwa Kurkowego w Miejskiej Górce, 1934 rok – okrągła, w polu centralnym czerwone serce na białym kole, poniżej nazwisko i imię zwycięzcy turnieju: Walczak Józef. Tło stanowi motyw malarski – wizerunek czarnego kura (symbol bractw kurkowych) wspartego na gałęzi. Napis: „Tarcza honorowa Miejska Górka 12.08.1934”.

W ozdobnej serwantce z końca XIX wieku umieszczono pamiątkowe trofea, związane z turniejami strzeleckimi bractw kurkowych w Rawiczu i powiecie rawickim, głównie z dwudziestolecia międzywojennego. Warto zwrócić uwagę na insygnia królów kurkowych – są to symbole godności honorowej, najbardziej cenionej w bractwach strzeleckich. Stanowiły nagrody przechodnie, przekazywane co roku nowemu zwycięzcy turniejów najwyższej rangi. W rawickim bractwie nagrodami były m.in. grawerowane łyżki. W strzelaniu zielonoświątkowym król kurkowy otrzymywał dwie srebrne łyżki stołowe, podobnie jak: marszałek (II miejsce), I rycerz (III miejsce), II rycerz (IV miejsce). W okresie od „zielonych świątek” do dnia imienin świętego Marcina w Rawiczu odbywały się tzw. strzelania miesięczne, ich zwycięzca otrzymywał jedną srebrną łyżkę stołową, a rycerze małe łyżeczki.

Do najcenniejszych nagród prezentowanych na ekspozycji należą: klejnot króla kurkowego z Sarnowy, w formie bogato trybowanego kartusza zwieńczonego koroną, z herbem Sarnowy oraz datą 31 maja 1732 roku; łańcuch króla kurkowego z Miejskiej Górki z zawieszkami, na których są grawerowane nazwiska zwycięzców (lub fundatorów) oraz symbole ich profesji: Mikołaj Tomlinski piwowar 1835, Jan Funke piekarz 1831, Mikołaj Tomlinski piwowar 1832, Franciszek Heyducki ślusarz 1936, F. Maske powroźnik 1834, Jacob Pech piekarz 1837, Mikołaj Tomlinski piwowar 1836, na klamrze: W. Klemczak, król kurkowy z roku 1925; zawieszka Króla Kurkowego z Rawicza, z datami 1642 (powstanie bractwa) oraz 1992 (wznowienie działalności i ufundowanie insygniów).

Jedna z najstarszych prezentowanych pamiątek brackich to emblemat (naszywka) Bractwa Strzeleckiego z 1904 roku, z motywem dwóch pozłacanych skrzyżowanych strzelb, oplecionych wieńcem z liści dębu. Królowie kurkowi oraz rycerze otrzymywali również srebrne lub pozłacane, częściowo emaliowane krzyże.

Do najważniejszych tradycji bractw strzeleckich należały biesiady piwne, które organizowano przy okazji turniejów i najważniejszych świąt. Nawiązaniem do brackich obyczajów są oryginalne butelki po piwie, kufel oraz dzban z wizerunkiem kura. Butelki pochodzą z początku XX wieku. Są sygnowane znakami firmowymi rawickiego browaru i  fabryki napojów należącej do rodziny Troska (Sorge). Jej przedstawiciele także należeli do bractwa w Rawiczu.

Portretami zwycięzców turniejów strzeleckich tradycyjnie ozdabiano ściany strzelnicy Bractwa Kurkowego. Królowie kurkowi byli portretowani przez malarzy lub fotografów w mundurach brackich, z insygniami królewskim. Na ekspozycji prezentowane są portrety trzech przedwojennych polskich królów kurkowych: Hieronima Durskiego (1923 rok, autor Kazimierz Wopiński), Franciszka Kulczaka (1922 rok, autor Ludgier Wopiński), Jana Pospiecha (1937 rok). Portrety mają również wartość dokumentacyjną, ponieważ zawarte na nich detale to jedyne zachowane odwzorowania oryginalnego łańcucha królewskiego Bractwa Kurkowego w Rawiczu, ufundowanego przez Adama Olbrachta Przyjemskiego i zaginionego w czasie II wojny światowej.

Współczesny mundur członka Bractwa Kurkowego w Rawiczu – należał do członka bractwa, Grzegorza Basińskiego. Kolorystyką nawiązuje do tradycji mundurów przedwojennych oraz barw herbowych Rawicza. Składa się z dwurzędowej ciemnozielonej marynarki ze złotymi guzikami, czarnych spodni oraz czarnego filcowego kapelusza z piórem i przypinką z symbolem bractwa - kurem. Na prawym rękawie naszywka z herbem Rawicza