ZALOGUJ
 
jako Użytkownik »

jako Opiekun »
Strona główna > muzea i galerie > Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile > Rzeźby Jana Topora - zapomnianego twórcy ludowego z Wyrzyska
Podziel się
Facebook
Instagram
Pinterest

Rzeźby Jana Topora - zapomnianego twórcy ludowego z Wyrzyska

Wystawa czasowa: 2023.08.31 - 2023.09.27
poziom turturi
Jan Topór urodził się w 1907 r. w Bańsku (pow. Nowy Targ), ale od lat 30-tych XX w. mieszkał z rodziną na Krajnie. Zdolności rzeźbiarskie przejawiał już od dzieciństwa. W 1938 r. ożenił się z Zofią Myszką i zamieszkał w Liszkowie. W listopadzie 1939 r. został aresztowany i osadzony w obozie w Górce Klasztornej. Stał się jedynym ocalałym świadkiem zbrodni - dokonanej przez... przeczytaj wszystko »
Adres
Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile
ul. Browarna 7
64-920 Piła
Wielkopolskie
transport publiczny
transport publiczny
Wystawa czasowa: 2023.08.31 - 2023.09.27
Dzień tygodnia Godziny otwarcia
wtorek
10:00 - 16:00
środa
10:00 - 16:00
czwartek
10:00 - 16:00
piątek
10:00 - 16:00
sobota
11:00 - 16:00
niedziela niedziela 11:00 - 16:00
free
wstęp wolny
Bilety
normalny 10.00 PLN
ulgowy 8.00 PLN

Jan Topór urodził się w 1907 r. w Bańsku (pow. Nowy Targ), ale od lat 30-tych XX w. mieszkał z rodziną na Krajnie. Zdolności rzeźbiarskie przejawiał już od dzieciństwa. W 1938 r. ożenił się z Zofią Myszką i zamieszkał w Liszkowie. W listopadzie 1939 r. został aresztowany i osadzony w obozie w Górce Klasztornej. Stał się jedynym ocalałym świadkiem zbrodni - dokonanej przez członków łobżenickiego Selbstschutzu na czele z Harrym Schulzem – na osadzonej w obozie ludności Polaków i Żydów. Niemcy ocalili go ze względu na jego rzeźbiarskie zdolności, mając nadzieję, że będzie im rzeźbił pruskie orły ze swastykami hitlerowskimi. Po półrocznym pobycie w więzieniu w Wyrzysku i Górce Klasztornej trafił do Dachau. Traumatyczne wydarzenia wojny odcisnęły piętno na jego twórczości. Wyrzeźbił m. in. scenę bestialskiego mordu dokonanego na Annie Jaworskiej w Górce Klasztornej. Tą wielopostaciową rzeźbę uznaje się za bardzo realistyczną; tak, że ktokolwiek znał i widział przedstawionych na niej zbrodniarzy, rozpoznawał ich jak z fotografii.  Po wojnie jego zeznania przed sądem dały obraz wydarzeń zbrodni dokonanych w Górce Klasztornej i doprowadziły do skazania Harrego Schulza.

Jan Topór działał w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych. Oblicza się, że jest autorem ok. 2 tysięcy rzeźb. Są to przeważnie dzieła o tematyce religijnej. Zmarł w styczniu 1967 r. i pochowany został na cmentarzu parafialnym w Wyrzysku.

Na podstawie:

ks. Z. Kruża MSF, Swastyka nad Górką Klasztorną, 1987

ks. A. Przyborski, Krajanie, Osiek n. Notecią 2018

Komentarze wyświetlą się po weryfikacji przez moderatora, a ocena po zebraniu pięciu komentarzy.