W latach 50. XX wieku prof. Zdzisław Kępiński, ówczesny dyrektor poznańskiego muzeum, zaczął gromadzić dzieła polskich artystów współczesnych. W czerwcu 1957 roku zaprezentowano je na stałej ekspozycji. Dominowały wśród nich prace kolorystów, którzy cieszyli się szczególnym zainteresowaniem Kępińskiego. W ich twórczości wdział on kontynuację tradycji polskiego impresjonizmu, od lat będącego przedmiotem jego zainteresowań badawczych. Przyjaźń z artystami, szczególnie z Piotrem Potworowskim, który w 1958 roku wrócił do Polski, przyczyniła się do szybkiego poszerzenia zbiorów o dzieła innych nowoczesnych twórców. Kępiński miał prekursorskie jak na ówczesne czasy podejście do tworzenia kolekcji muzeum. Kupował dzieła pochodzące często wprost z malarskich pracowni, a niektóre obrazy powstawały wręcz z jego kuratorskiej inspiracji. W ten sposób do zbiorów trafiły wielkoformatowe płótna Piotra Potworowskiego, Tadeusza Brzozowskiego czy Aleksandra Kobzdeja.

Nowatorska strategia kuratorska Kępińskiego przyczyniła się do stworzenia imponującej kolekcji, która przez wiele lat była jedynym zbiorem polskiej sztuki po 1945 roku, jaki można było podziwiać w polskich muzeach. Ekspozycję można było oglądać jednak jedynie do połowy lat 60. Przez kolejnych kilkadziesiąt lat Galeria Sztuki Współczesnej nie miała swego miejsca wystawowego, ale następcy Kępińskiego rozbudowywali zapoczątkowaną przez niego kolekcję.
W 2001 roku otwarto nowe skrzydło poznańskiego Muzeum Narodowego, umożliwiając ekspozycję zbiorów sztuki współczesnej. Na powierzchni 1000 metrów, na tzw. Galerii Dolnej i Galerii Średniej prezentowanych jest obecnie ponad 160 dzieł sztuki, co stanowi jedynie niewielki, reprezentatywny fragment kolekcji. Ekspozycja nie ma układu chronologicznego, ale skupia się na ukazaniu najważniejszych zjawisk polskiej sztuki współczesnej. Publiczność może tu podziwiać zarówno obrazy, rzeźby, jak też obiekty przestrzenne, fotografie i wideo, których różnorodność odpowiada wielości nurtów i kierunków poszukiwań w sztuce w okresie po II wojnie światowej do I dekady XXI wieku.

Obok prac utrzymanych w poetyce informelu, który pojawił się w Polsce w drugiej połowie lat 50. za sprawą Tadeusza Kantora, pokazywane są dzieła artystów uprawiających surrealizm. Szczególne miejsce zajmuje tu twórczość artystów II Grupy Krakowskiej, Jadwigi Maziarskiej, Marii Jaremy, czy Jonasza Sterna, a także związanego ze środowiskiem krakowskim Andrzeja Wróblewskiego, który w swoich wstrząsających przedstawieniach ukazywał bezprecedensowe okrucieństwo wojny. Muzeum posiada w swoich zbiorach kilkanaście płócien Jerzego Nowosielskiego, a także liczne dzieła abstrakcyjne, m.in. zaliczane do abstrakcji geometrycznej prace Henryka Stażewskiego, abstrakcyjne poszukiwania kolorystyczne Stefana Gierowskiego czy oparte na teorii gier kompozycje Ryszarda Winiarskiego. Na ekspozycji stałej prezentowany jest także unikatowy Detal Romana Opałki, jeden z dwóch obrazów liczonych z barwnym tłem, a także wielkoformatowe płótna Edwarda Dwurnika, Leona Tarasewicza i Tomasza Ciecierskiego. W 2018 roku Galeria Sztuki Współczesnej została częściowo przearanżowana. Na ekspozycji pojawiły się wówczas dotąd nieprezentowane prace z kolekcji muzeum, takie jak płótna malarzy z kręgu nowej figuracji, grupy NEO-NEO-NEO (Jana Dobkowskiego i Jerzego Ryszarda Zielińskiego) czy Andrzeja Pawłowskiego.