Ten najszlachetniejszy z rodzajów ceramiki towarzyszy nam od stuleci. Zachwyca, przydaje splendoru i z pokolenia na pokolenie niesie ładunek tradycji. Na nowej ekspozycji stałej w Zamku Królewskim w Warszawie można podziwiać najwspanialsze przykłady zabytkowej porcelany, pochodzące z królewskiej manufaktury w Miśni i z Dalekiego Wschodu. Niektóre z nich zdobiły dawniej stoły polskich królów.

Barwna historia „białego złota”

Pierwsze wyroby z tej kruchej, białej i lśniącej materii rodem z Chin pojawiły się w Europie pod koniec XIV w. i szybko skradły serca królów i książąt. Niebotycznie drogie, stały się symbolem prestiżu i świadectwem dobrego gustu władców, pełniąc funkcję w większym stopniu reprezentacyjną niż użytkową. Częstą praktyką było tworzenie specjalnych gabinetów wyłącznie na potrzeby ich ekspozycji.

Jednym z największych pasjonatów porcelany był król Polski i elektor Saksonii August II Mocny z dynastii Wettynów (1670-1733), twórca największej w ówczesnej Europie kolekcji wyrobów dalekowschodnich. To właśnie pod auspicjami tego monarchy alchemicy Ehrenfried Walther von Tschirnhaus oraz Johann Friedrich Böttger po wielu próbach i błędach zdołali rozwikłać tajemnicę pilnie strzeżonej chińskiej receptury i uzyskać pierwszą prawdziwą porcelanę europejską. Odkrycie to pozwoliło Augustowi II założyć w Miśni pionierską na kontynencie manufakturę.

Wyjątkowe zbiory Zamku Królewskiego

W Galerii Porcelany wyeksponowanych jest ponad dwieście sztuk naczyń i innych przedmiotów użytkowych i dekoracyjnych. Większość z nich pochodzi z Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśni, pozostałe to okazy dalekowschodnie – chińskie i japońskie.

Wśród eksponatów miśnieńskich znaleźć można przykłady kamionki bottgerowskiej, tworzonej u samych początków działalności królewskiej manufaktury, a także unikatowy, jedyny w Polsce zespół osiemnastu naczyń dekorowanych motywami fantastycznych zwierząt (Fabeltiere), które do wzornictwa porcelany miśnieńskiej wprowadził Adam Friedrich von Löwenfinck (ok. 1714–1754), jeden z najwybitniejszych w historii malarzy porcelany i fajansu.

Wiele z prezentowanych w Galerii zabytków związanych jest z królami Polski z dynastii Wettynów – pochodzą z kolekcji Augusta II bądź powstały na zamówienie Augusta III i były używane w królewskich cukierniach dworskich, w tym zamku warszawskiego.

Aranżacja ekspozycji nawiązuje do oryginalnych rozwiązań XVIII-wiecznych gabinetów porcelanowych. Eksponaty prezentowane sią w pięciu oryginalnych szafach–witrynach holenderskich z ok. 1750 r. oraz na francuskich komodach i stole konsolowym z pierwszej połowy XVIII w.

Kurator wystawy: dr Anna Szkurłat
Współpraca kuratorska: Norbert Haliński
Projekt: Piotr Kubiak
Nadzór konserwatorski: Maria Szczypek