Ivan Svitlychnyi
Maybe We Can Have Fun Together

Kuratorki: Tatiana Kochubinska i Liera Polianskova

Koordynacja wystawy: Eliza Urwanowicz-Rojecka

Identyfikacja graficzna wystawy: Tomek Pawluczuk

„Moim celem nie jest ponowne rozpowszechnianie wczorajszych wiadomości” – deklaruje Ivan Svitlychnyi. Stwierdzenie to wydaje się radykalne w aktualnym kontekście trwającej wojny, gdy sztuka coraz częściej przyjmuje funkcję „informowania”, wpadając w pułapkę zagmatwanych realiów politycznych. Svitlychnyi postrzega sztukę jako przestrzeń zmian, od lat angażując odbiorców w skomplikowane interakcje, odwołując się do ich świadomości i apelując o podejmowanie działań.

W ramach nowej wystawy indywidualnej „Maybe We Can Have Fun Together” (Pobawmy się razem) Svitlychnyi tworzy środowisko łączące różnorodne modele zachowań i możliwości postrzegania rzeczywistości, opierając się na wstępnych badaniach przeprowadzonych we współpracy z badaczami i badaczkami. U podstaw wystawy leży sformułowana przez brytyjskiego neurobiologa Karla Fristona zasada wolnej energii, poddana przez Svitlychnego artystycznej interpretacji.

Friston twierdzi, że każdy żywy organizm podlega określonej zasadzie porządkującej tryb jego funkcjonowania. Napotykając nowe zjawisko, organizm włącza je do własnego światopoglądu w postaci określonego modelu, a kolejne doświadczenia są interpretowane na podstawie tak utworzonych modeli. Z chwilą gdy ukształtowane już modele zaczynają zasadniczo odbiegać od nowych wydarzeń w otaczającej nas rzeczywistości, świadomość przestaje radzić sobie z nowym doświadczeniem – postrzeganie przedmiotowych wydarzeń zostaje zablokowane. Wydarzenia takie możemy zrozumieć, ale ich nie doświadczymy. Zasada wolnej energii określa rozbieżność między rzeczywistością a naszym postrzeganiem jej. Ponowna kalibracja percepcji wymaga ograniczenia wolnej energii.

W ramach wystawy Svitlychnyi tworzy środowisko, w którym złożona i niekomfortowa sytuacja zostaje wpisana w wydarzenia życia codziennego. Spośród licznych opcji tego rodzaju wydarzeń artysta wybrał imprezę rave, która zostaje rozłożona na czynniki pierwsze w przestrzeni wystawienniczej. Sam wieńczący wystawę rave odbędzie się 30 maja w Galerii Arsenał elektrownia.

Artysta posługuje się ambiwalentnym charakterem rave’u, który można interpretować zarówno jako doświadczenie solidarności, jak i praktykę podziału. Ambiwalencja ta została wpisana w wystawę proponującą zróżnicowane doświadczenie porównywalne z wybuchem – wydarzeniem, które przerywa zwykły porządek rzeczy lub, na odwrót, normalizuje go, na przykład w sytuacji wojny.

Svitlychnyi proponuje odbiorcom komfortową sytuację zakorzenioną we wspólnocie ludzkich doświadczeń. Jednakże w warunki pozornego komfortu artysta subtelnie wprowadza tematy złożone i niepokojące, zapraszając widzów do konfrontacji z wbudowanym w znajome środowisko elementem tego, co dyskomfortowe lub niesamowite.

Ivan Svitlychnyi (ukr. Іван Світличний, transkrypcja pol.: Iwan Switłycznyj; ur. 1988 w Charkowie) – artysta wielodyscyplinarny wykorzystujący nowe media, formy wideo i audio oraz przestrzenie łączące sztukę z nauką. W 2012 roku ukończył studia na wydziale rzeźby Akademii Designu i Sztuki w Charkowie. Niezależnie od praktyki artystycznej realizuje projekty kuratorskie i tworzy architektoniczne rozwiązania wystawiennicze we współpracy z szeregiem instytucji partnerskich.

W 2010 roku założył i objął opieką kuratorską TEC (nazwa pochodzi od skrótu oznaczającego elektrownię termalną) – centrum wystaw artystycznych w Charkowie. W późniejszych latach był również kuratorem organizacji twórczej 01011101. W 2014 roku wraz z grupą artystyczną SVITER (pol. ‘sweter’; Liera Polianskova i Max Robotov) założył  eksperymentalną przestrzeń wystawienniczą Szukliada (pol. ‘szuflada’), a w 2018 roku – społeczną platformę edukacyjną Photinus służącą tworzeniu sztuki nowych mediów w Ukrainie. Od roku 2015 Switlychnyi jest czynnym uczestnikiem Instytucji Myśli Niestabilnych.

W roku 2017 dołączył wraz z grupą artystyczną SVITER do Pawilonu Ukraińskiego podczas 57. Biennale Sztuki w Wenecji. Ich audioinstalacja site-specific stanowiła refleksję nad cyklem prac Parlament fotografa Borysa Michajłowa. Współpraca z grupą SVITER zrodziła również środowisko algorytmiczne Verbatix, pokazane w czasie berlińskiego Vorspiel / transmediale w 2018 roku.

Svitlychnyi znalazł się na krótkiej liście nominowanych do PinchukArtCentre Prize w latach 2018, 2015 i 2011. W 2018 roku był laureatem Nagrody Artystycznej im. Kazimierza Malewicza, a w 2022 roku Nagrody State of the ART(ist), przyznawanej w ramach Festiwalu Ars Electronica w Linzu (Austria).

Obecnie Svitlychnyi mieszka i pracuje w Kijowie, zajmując się przeznaczonymi dla odbiorców globalnych złożonymi projektami łączącymi nowe media, formy wideo i audio oraz wspólne przestrzenie sztuki i nauki.