Z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, w dniu 1 sierpnia 2024 r. o godzinie 17.00 w Muzeum została otwarta wystawa „Na pomoc walczącej Warszawie. O misjach lotnictwa nad okupowanym krajem w 80. rocznicę wybuch Powstania Warszawskiego”.

Na 20 planszach ustawionych w ramach ekspozycji plenerowej (obok Ściany Pamięci, na której znajduje się m.in. tablica poświęcona załogom latającym ze wsparciem dla walczącej Warszawy) zaprezentowano historię zrzutów zaopatrzenia dla Armii Krajowej na terenie całej Polski i dla powstańców, wykonywanych przez załogi polskiej 1586. Eskadry Specjalnego Przeznaczenia oraz dywizjonów brytyjskich, południowoafrykańskich czy amerykańskich. Wspomniano również o nacechowanych propagandowo, a w istocie symbolicznych działaniach lotnictwa radzieckiego i 2 Pułku Nocnych Bombowców „Kraków”.

W zbiorach Muzeum oprócz pamiątek związanych z lotnikami niosącymi pomoc walczącej Warszawie na ekspozycji stałej Skrzydła i Ludzie XX wieku w Hangarze Głównym znajduje się samolot typu Polikarpow Po-2 LNB, taki jakie były wykorzystywane do bombardowań pozycji niemieckich w Warszawie i ograniczonych zrzutów zaopatrzenia dla powstańców. Przy samolocie wyeksponowano fragmenty innych maszyn biorących udział w akcjach zrzutowych, jak butla tlenowa, fragmenty konstrukcji i poszycia samolotów B-24 Liberator (w tym tego załogi kpt. pil. Zbigniewa Szostaka), a także odznaczenia weteranów Armii Krajowej i uczestników Powstania Warszawskiego: płk. pil. Romana Florera, płk. pil. Zbigniewa Sobeńki i pil. dośw. Witolda Łukomskiego.

Na wystawie zaprezentowano także książkę lotów mjr. pil. Edmunda Ladro oraz dokumenty personalne sierż. mech. Stanisława Beckera – lotników będących nad Warszawą.

Edmund Ladro (1913-1996) był Kawalerem Orderu Wojennego Virtuti Militari i pilotem Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii w stopniu majora. W czasie II wojny światowej walczył w 304 Dywizjonie Bombowym oraz 1586 Eskadrze Specjalnego Przeznaczenia i wykonał kilkadziesiąt lotów do okupowanej Polski, w tym 19 ze zrzutami na pomoc walczącej Warszawie – pierwszy 4 sierpnia (dotarł do Kielc), latając na samolotach Handley Page Halifax oraz Consolidated B-24 Liberator. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii, służąc w Royal Air Force, pilotując m.in. bombowce English Electric Canberra oraz Vickers Valiant.

Stanisław Becker (1913-2001) był mechanikiem pokładowym 2 Pułku Lotniczego w Krakowie, 1/145 Dywizjonu Myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych we Francji, 304, 300 i 301 Dywizjonów Bombowych oraz 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii w stopniu starszego sierżanta. Operując na samolocie Handley Page Halifax wykonywał loty ze zrzutami dla walczącej Warszawy oraz innych placówek odbiorczych Armii Krajowej w okupowanej Polsce.

W ramach wystawy przywołano także powstańcze biogramy polskich lotniczek, w tym Wandy Modlibowskiej oraz Krystyny Klimaszewskiej, po których pamiątki znajdują się w zbiorach Muzeum.

Wanda Modlibowska (1909-2001), pilotka i instruktorka szybowcowa i samolotowa w czasie Powstania Warszawskiego, jako pracownik Biura Prezydialnego Delagata Rządu i żołnierz AK zajmowała się dostarczaniem koniecznej dokumentacji, brała również udział w walce. Odznaczona Krzyżem Walecznych i Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

Krystyna Klimaszewska (1913-1999) pilotka i instruktorka szybowcowa, podczas II wojny światowej przebywała w Warszawie, gdzie działała w strukturach konspiracyjnego wywiadu w ramach referatu „997” Oddziału II (informacyjno-wywiadowczego) Komendy Głównej ZWZ-AK (pseud. „Ewa”). Nazwisko Klimaszewska nosiła po przyjętej przez męża Sándora Benisa (Węgra z pochodzenia) fałszywej tożsamości „Henryk Klimaszewski”. Benis, ps. „Szan” był wywiadowcą i żołnierzem ZWZ-AK, poległ w Powstaniu Warszawskim 11.09.1944 r.

Wystawa będzie dostępna przez 63 dni (tyle ile trwało Powstanie) – tj. do 3 października 2024 r.

Otwarciu wystawy towarzyszyła promocja książki „Żądamy amunicji! Lotnicze wsparcie dla walczącej Warszawy” autorstwa dra hab. Krzysztofa Mroczkowskiego, wydanej przez Muzeum w lipcu 2024 r.