20 września 2024 roku w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu otwarta została kluczowa wystawa pt. „Jacek Malczewski. Konteksty”. Impulsem do zorganizowania wystawy w 2024 roku jest 170. rocznica urodzin patrona radomskiego muzeum.

Na ekspozycji pokazane są prace artystów, z którymi Malczewskiego łączyły relacje mistrz-uczeń bądź stosunki koleżeńskie, ale też tych, których twórczość mogła mieć wpływ na jego malarstwo. Tytułowy kontekst stanowią prace artystek i artystów takich jak m.in. Jan Matejko, Maurycy Gottlieb, Witold Pruszkowski czy Olga Boznańska.

Poszukiwanie wspólnych tropów, analogii i kierunków poszczególnych wpływów w obszarze sztuki zawsze jest dość ryzykownym procesem. W przypadku Jacka Malczewskiego szczególnym utrudnieniem pozostaje mnogość bodźców: miejsc, postaci oraz dzieł, które wywarły wpływ na jego twórczość oraz jej stopniową ewolucję, dlatego wystawę można odczytywać na wielu płaszczyznach, interpretować wielotorowo, pod różnym kątem, zarówno treści, jak i formy. Jest to nie tylko podróż przez życie wielkiego artysty, ale i próba zgłębienia (przynajmniej w części) różnych wątków pojawiających się w jego malarstwie, a także prześledzenie, choć w pewnym stopniu, specyficznych rozwiązań zastosowanych w kompozycjach tego wybitnego symbolisty.

Ekspozycji towarzyszy bogato ilustrowany dwujęzyczny katalog, w którym znajdują się dwa artykuły popularnonaukowe autorstwa pracownic Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu: Pauliny Szymalak-Bugajskiej oraz Agnieszki Lewandowskiej. Pierwszy jest próbą interpretacji twórczości Jacka Malczewskiego w odniesieniu do dokonań artystek i artystów, którzy mogli stanowić inspirację dla ewolucji jego malarstwa, ale też pozwoli osadzić prace Malczewskiego w tytułowym kontekście powstającej wówczas sztuki (na wybranych przykładach). Drugi artykuł jest wnikliwą charakterystyką – w wymiarze historycznym – środowiska, w jakim żył i tworzył Malczewski, ze szczególnym uwzględnieniem realiów Radomia z 2. poł. XIX wieku (znajdującego się wówczas w zaborze rosyjskim).

Zaprezentowane prace są wypożyczone zarówno od instytucji muzealnych (narodowych i regionalnych), jak też z wielu kolekcji prywatnych, a także ze zbiorów własnych naszego Muzeum.

Autorka scenariusza i kuratorka wystawy: Paulina Szymalak-Bugajska

Instytucje, z których wypożyczane będą obiekty:

Muzeum Narodowe w Krakowie
Muzeum Narodowe w Warszawie
Muzeum Narodowe w Kielcach
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Muzeum Narodowe w Poznaniu
Muzeum Narodowe w Lublinie
Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Muzeum w Łęczycy
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Muzeum Sztuki w Łodzi
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
Muzeum Niepodległości w Warszawie
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius
Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
Muzeum Książąt Lubomirskich – Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu
Zbiory własne Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
Kolekcjonerzy prywatni

Patronat honorowy:

Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzata Kidawa - Błońska
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska
Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik