Ta wystawa nie opowiada o historii XX wieku.
Ta wystawa opowiada o tym, jak XX wiek wpłynął na losy ludzi.

Wystawa „Dziesięć polskich miast—Dziesięć żydowskich historii” to nowa stała ekspozycja prezentowana w Żydowskim Muzeum Galicja w Galerii im. Rodziny Taube. Wystawa ta opiera się na relacjach i rodzinnych fotografiach dziesięciorga polskich Żydów.

Wszyscy urodzili się w pierwszych dekadach XX wieku, dorastali lub wchodzili w dorosłość w międzywojennej Polsce. Pochodzili z różnych miast i z różnych środowisk – ich rodziny reprezentowały całą niezwykłą różnorodność polskich społeczności żydowskich przed II wojną światową. Świat, który znali, rozpadł się we wrześniu 1939 roku. Choć im udało się przetrwać – w gettach, w obozach, w ukryciu, w partyzantce, w sowieckiej armii lub na zesłaniu daleko na wschodzie – stracili rodziny, stracili rodzinne domy i po wojnie musieli budować swój świat od nowa. Sześcioro spośród bohaterów wystawy mieszkało w latach powojennych w Polsce, jedna osoba pozostała na terenie ZSRR i zamieszkała w Petersburgu, jedna wyjechała do Izraela, by ostatecznie jednak powrócić do Polski, a dwie wyemigrowały na stałe do Stanów Zjednoczonych, jednak zachowały szczególną więź z Polską.

W tle każdej z dziesięciu osobistych historii można dostrzec także historie dziesięciu miast. Bohaterowie wystawy wspominają o konkretnych miejscach zapamiętanych z dzieciństwa i o związanych z nimi sytuacjach – czasem zabawnych, czasem tragicznych. Siedem z tych miast obecnie znajduje się w granicach Polski, a trzy – na Ukrainie. To także świadczy o niezwykle zagmatwanej i trudnej historii Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku, a przede wszystkim stanowi jeszcze jeden element opowieści o skomplikowanych losach ludzi, którym przyszło żyć w XX wieku w tej części świata.

Wystawa została przygotowana we współpracy z jednym z głównych partnerów Żydowskiego Muzeum Galicja – Centropą. Powstała w oparciu o materiały zgromadzone w szeroko zakrojonym projekcie historii mówionej realizowanym w latach 2000-2009 w piętnastu krajach, a polegającym na przeprowadzeniu wywiadów i zdigitalizowaniu rodzinnych fotografii i dokumentów ok. 1200 starszych osób. Teksty na wystawie zbudowane są w większości z cytatów – fragmentów wywiadów, które przedstawiciele Centropy przeprowadzili z bohaterami wystawy. Autorzy świadomie oddają im głos, dodając jedynie niezbędne do zrozumienia danej historii wyjaśnienia, aby w pełni wybrzmiało ich doświadczenie XX wieku, aby ich osobiste opowieści nie zginęły wśród dat i liczb.Ekspozycja dostępna w Muzeum została przygotowana w języku polskim i angielskim. Towarzyszą jej jednak narzędzia multimedialne – strona internetowa i aplikacja mobilna, umożliwiające zwiedzanie wystawy także w innych wersjach językowych – niemieckiej i hebrajskiej – oraz zawierające dodatkowe treści.