W nowym skrzydle kamienicy przy Tumskiej 8 Muzeum Mazowieckie w Płocku na trzech piętrach prezentuje wystawę stałą poświęconą tysiącletniej historii Płocka.

Wstępem do ekspozycji jest część zatytułowana „Tradycje Muzeum Mazowieckiego w Płocku”, nawiązująca do liczącej dwieście lat historii placówki. To odtworzenie wyglądu wystawy muzealnej sprzed drugiej wojny światowej, z czasów, gdy muzeum było placówką podlegającą Towarzystwu Naukowemu Płockiemu. Obiekty, złożone we wzorowanych na przedwojenne szafach ekspozycyjnych, pochodzą z darów m. in. Marii Macieszyny, Ludwika Kunkla, ks. Ignacego Lasockiego.

Pierwsze piętro wystawy zabiera nas w podróż od średniowiecza do schyłku XVIII wieku. Obraz kultury wczesnosłowiańskiej przybliża m.in. makieta osady z VI wieku z podpłockich Szelig, naczynia gliniane z okresu od VI do X wieku, model posągu Światowida i pochówek szkieletowy w obudowie kamiennej z okresu od XI do XIII wieku. Średniowiecze reprezentują np. zabytki z wykopalisk przeprowadzonych na Wzgórzu Tumskim i w innych częściach starego Płocka. XVI stulecie – złoty wiek miasta – ilustruje m.in. fragment rury wodociągowej (w Płocku działał wtedy jedyny na Mazowszu wodociąg miejski) i aranżacja staropolskiej karczmy z unikatowym instrumentem smyczkowym – fidelą, odkrytą przez archeologów na Starym Rynku. Czas schyłku świetności miasta obrazuje natomiast aranżacja osiemnastowiecznego wnętrza mieszkalnego z oryginalnym piecem barokowym i portretem Camarii – córki sułtana Sulejmana Wspaniałego.

Tu także znajduje się aneks poświęcony dziejom mennictwa polskiego z czterema tysiącami numizmatów, m.in. denarem Bolesława Chrobrego, brakteatem hebrajskim Mieszka III czy talarem konfederacji targowickiej. 

Drugie piętro to XIX wiek. Na tej części ekspozycji króluje makieta przedstawiająca Płock z końca XVIII wieku. To jedna z największych makiet prezentowana w polskich muzeach, liczy 44 metry kwadratowe powierzchni. Wśród pamiątek z powstań narodowych (list Tadeusza Kościuszki z obozu pod Małogoszczem, kolekcja broni czy biżuterii partiotycznej) znajdziemy aneks urządzony na wzór loży masońskiej z artefaktami należącymi niegdyś do płockich wolnomularzy (dyplomy, fartuszki i szarfy rytualne, kluczyk do loży). Dzięki planom i rysunkom możemy zobaczyć kolejne przebudowy miasta. Dzieci zaś pobawią się w teatrzyk cieni, jak ich rówieśnicy sprzed stu pięćdziesięciu lat.

Przemiany XX wieku prezentowane są na trzecim piętrze ekspozycji. Wchodząc w przestrzeń poświęconą wielokulturowości miasta na początku stulecia zobaczymy eksponaty związane z różnymi kościołami chrześcijańskimi oraz judaizmem. Ze ścian spoglądać na nas będą twarze dawnych mieszkańców – Maciejowskich, Gundlachów, Sarnów… Wśród pamiątek z okresu pierwszej wojny światowej znajdziemy fotografie i dokumenty po płockich legionistach wraz z bransoletką i plakietką wykonaną przez płocczan w obozie internowania w Szczypiornie. W przestrzeni ulicy Tumskiej z czasu dwudziestolecia międzywojennego odnajdziemy sztandary cechowe wraz z bolszewickim transparentem przywiezionym z wojny 1920 r. Rozrost miasta wraz z jego szkołami, przemysłem, nowymi budynkami zahamował wybuch drugiej wojny światowej. Ten trudny okres na ekspozycji reprezentują obiekty związane z walką Polaków na wszystkich frontach ówczesnego konfliktu. Możemy zobaczyć radio, dzięki któremu prowadzono nasłuch w jednym z płockich domów. A także pamiątki z obozów, w tym fotografie przypominające o zagładzie 1/3 mieszkańców miasta w wyniku Holokaustu. Być może Płock pozostałby sennym miasteczkiem, gdyby nie inwestycje przemysłowe jakie od końca lat 50. XX w. miały tu miejsce. O tych przemianach opowiada kronika filmowa, którą pośród wielu artefaktów możemy obejrzeć na wystawie.

Tradycja łączy się tu z technologią, eksponaty sąsiadują z multimediami.