„Truso – legenda Bałtyku”, to tytuł nowej wystawy prezentowanej w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu. Do niedawna, Truso znaliśmy tylko z nazwy zapisanej przez anglosaskiego żeglarza Wulfstana. W końcu IX wieku wyruszył on w swój najważniejszy rejs – z Hedeby w Danii do Truso w rejonie ujścia Wisły. Sporządzoną przez Wulfstana relację z tej podróży, zamieścił król angielski Alfred Wielki w swoim przekładzie Chorografii Paulusa Orozjusza.

Próby odnalezienia Truso trwały bez mała 400 lat – od chwili, gdy relację Wulfstana odszukał i opublikował w swoim wielkim dziele „The Principal Navigations, Voyages, Traffiques and Discoveries of the English Nation” (1598 r.) oksfordzki geograf Richrd Hakluyt.

Domyślać się mogliśmy, że w okresie wikińskim (VIII-XI wiek), Truso było ważnym emporium – portem handlowym położonym gdzieś u ujścia Wisły. Nie wiedzieliśmy jednak „gdzie i kiedy powstało, jak długo istniało i kiedy kwitło, wreszcie, kto je założył”. Nic więc dziwnego, że Truso stało się niemalże legendą – tajemniczym zatopionym miastem.

Odkrycie Truso w 1981 roku oraz prowadzone tam interdyscyplinarne badania wykopaliskowe, a także studia porównawcze, rozwiązały wiele z tych kwestii. Na wystawie „Truso – legenda Bałtyku”, w nowoczesny i nowatorski sposób prezentowane są te właśnie zagadnienia. Możemy dowiedzieć się, kim byli założyciele Truso, czym się zajmowali zawodowo, jak wyglądało ich życie codzienne i wierzenia.

Zwiedzając wystawę możemy m.in. poznać zasadę działania kompasu słonecznego, który był podstawowym instrumentem nawigacyjnym używanym przez Wikingów podczas oceanicznych rejsów. Możemy też zapoznać się z regułami obowiązującymi w ówczesnych grach planszowych oraz sprawdzić je w praktyce, na specjalnie przygotowanych stanowiskach. 

Prezentowane na wystawie – cyfrowa wizualizacja Truso oraz makieta tej osady – w pełnym zakresie pokazują nam jak wyglądało to emporium oraz jaki obszar został przebadany wykopaliskowo.

Opisane powyżej atrakcje, są tylko niewielkim przykładem tego, co można na ekspozycji zobaczyć, doświadczyć i przeżyć, przenosząc się w fascynujące czasy wikińskiej dominacji na Bałtyku.