Architektura jako autobiografia. Wacław Tomaszewski - Zespół Przedbramia - Muzeum Gdańska, Pomorskie, Gdańsk

Nowa wystawa w Zespole Przedbramia przybliża sylwetkę jednego z najbardziej interesujących architektów Polskich i jednego z najważniejszych w Gdańsku XX wieku. „Architektura jako autobiografia”, poświęcona prof. Wacławowi Tomaszewskiemu, to opowieść o architekturze zakorzenionej w życiorysie i historii Europy. Ekspozycję będzie można obejrzeć do 22 marca 2026 roku. Wernisaż już w sobotę, 26 kwietnia, o godz. 12.00.

Wacław Tomaszewski (1884–1969) był architektem, którego twórczość rozwijała się na przestrzeni trzech wielkich epok politycznych: czasów imperiów, II Rzeczypospolitej i powojennej Polski podzielonej żelazną kurtyną. W jego projektach  odnaleźć można ślady klasycznego wykształcenia, inspiracji antykiem i umiarkowanego podejścia do modernizmu. Wystawa ukazuje ewolucję jego pracy architektonicznej: od historyzującego gmachu Najwyższej Izby Kontroli w Warszawie, przez międzywojenne realizacje w Gdyni, po powojenne projekty w Gdańsku i na Pomorzu.

Obok projektów, zdjęć archiwalnych i rysunków technicznych, odwiedzający zobaczą również materiały związane z jego działalnością pedagogiczną na Politechnice Gdańskiej oraz działalnością w programie odbudowy Gdańska po 1945 roku. Na wystawie zostaną zaprezentowane również archiwalne fotografie ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni oraz materiały z Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Państwowego w Gdańsku, zbiorów prywatnych oraz Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

– Gdańskie projekty Wacława Tomaszewskiego świadczą o jego wierności klasycznym formom architektonicznych, obecnych w każdym okresie jego pracy. To stanowi o wyjątkowości jego dzieła. Wystawa przybliża stosowane przez Tomaszewskiego formy, takie jak monumentalizm, czy dekor jako nośnik kunsztu architektonicznego. Wacław Tomaszewski jako bardzo dojrzały i doświadczony zawodowo architekt, był w powojennym Gdańsku czynny przede wszystkim w zespołach projektowych, którym przewodził – mówi Ewa Maria Wolanska. 

Choć Tomaszewski kojarzony jest głównie z Gdynią, jego powojenny dorobek nierozerwalnie wiąże się z Gdańskiem. Tu osiadł po 1945 roku, wykładał na Politechnice Gdańskiej i realizował nowe projekty – prowadził pierwszy plan odbudowy miasta „Gdańsk 1946/47” zawierający takie obiekty jak Hotel Monopol, Dom Bankowca i Miastoprojekt. Brał udział w pierwszym planie odbudowy miasta „Gdańsk 1946/47”, który zakładał zarówno restaurację najważniejszych zabytków, jak i wzniesienie nowych, reprezentacyjnych budynków. Zaprojektował również we Wrzeszczu znany wszystkim Dom Książki.