We wrześniu 1836 roku przebywający w Dreźnie Fryderyk Chopin oświadczył się Marii Wodzińskiej, którą poznał jeszcze w Warszawie. Oświadczyny zostały przyjęte pod warunkiem, że Fryderyk zadba o swoje zdrowie. Wtedy też kompozytor wpisał do sztambucha narzeczonej pieśń Pierścień do słów Stefana Witwickiego, Maria zaś sporządziła portret Chopina, uznawany dziś za jedno z jego najwierniejszych przedstawień. Para utrzymywała listowny kontakt, jednak z czasem korespondencja stała się coraz rzadsza, a po dwóch latach ustała zupełnie. Przebywający w tym czasie w Paryżu Chopin poznał już wtedy George Sand, z którą wkrótce związał się na dłużej, Maria zaś wyszła za mąż za Józefa Skarbka. Słowa pieśni Pierścień o niezrealizowanych zaręczynach stały się w pewnym sensie samospełniającą się przepowiednią.

Smutno niańki ci śpiewały,
A ja już kochałem,
A na lewy palec mały
Srebrny pierścień dałem.

Pobrali dziewczęta drudzy,
Ja wiernie kochałem,
Przyszedł młody chłopiec cudzy,
Choć ja pierścień dałem.

Prezentowany rękopis Pierścienia jest autografem szkicowym całości utworu, z kompletnym zapisem partii wokalnej opatrzonej dwoma zwrotkami tekstu słownego oraz fragmentarycznym zapisem akompaniamentu. Rękopis należał do Juliana Fontany – przyjaciela Chopina, który w 1859 roku wydał pośmiertnie zbiór kilkunastu jego pieśni, w tym Pierścień. Podstawą do wydania był właśnie ten rękopis, uznawany przez Fontanę za jej pierwszy chronologicznie zapis i datowany przez niego na rok 1841, co widać w dopisku sporządzonym jego ręką. Fontana nie miał pojęcia o wpisie Chopina do albumu Marii Wodzińskiej z 1836 roku, dlatego posługując się jedynie tym szkicem oraz (być może) kopią autorstwa Ludwiki Jędrzejewicz, samodzielnie rekonstruował przed wydaniem brakujące elementy utworu. W 1864 roku Fontana ofiarował (bądź sprzedał) rękopis osobie o nazwisku Bixio, co również zostało przez niego odnotowane. Niemal sto lat później, w 1962 roku, autograf znalazł się w antykwariacie Alaina Brieux w Paryżu, gdzie został zakupiony przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina i sprowadzony do Polski.

kurator wystawy: Łukasz Kaczmarowski