Wystawa „Zabytek zbyteczny?” prezentuje sylwetkę cenionego w środowisku fotografików artysty Michała Sieradzana oraz fragment cyklu jego fotografii z lat 2019-2023 poświęconego zabytkom techniki Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego w województwie świętokrzyskim.

Zagłębie Staropolskie było najstarszym, i przez długi czas największym regionem przemysłowym na ziemiach polskich. Rozwojowi górnictwa i hutnictwa żelaza sprzyjała tu obecność surowców mineralnych, zasobnych w drewno lasów oraz zapewniających energię rzek. Wśród nich kluczową rolę odegrały te najbardziej „pracowite” – Kamienna, Czarna i Bobrza. Z miejscowych bogatych zasobów korzystali już przed dwoma tysiącami lat starożytni hutnicy, a począwszy od średniowiecza działały tu liczne kuźnice o napędzie wodnym, które z czasem zastąpione zostały przez wielkie piece.

W XIX wieku miał miejsce największy rozwój przemysłu w regionie. Rytm życia wielu ośrodków wyznaczała praca wielkich pieców, którym towarzyszyły wznoszone nad rzekami fryszernie, pudlingarnie i walcownie. Dziś materialnym świadectwem prowadzonej tu działalności są liczne zabytki techniki o dużym znaczeniu historycznym, znane choćby z Nietuliska, Maleńca czy Samsonowa. Jedne zadziwiają śmiałymi rozwiązaniami inżynieryjnymi i czarują surową urodą zachowanych maszyn i urządzeń. Inne wzbudzają zachwyt monumentalnym rozmachem i urzekają pięknem architektonicznego detalu. Wszystkie natomiast tworzą zupełnie unikalny zespół, nie znajdujący odpowiednika w innych regionach kraju.

Jaka jest dziś kondycja tych niezwykłych zabytków? Jaka może czekać je przyszłość i jak my, współcześni, postrzegamy tą część naszego dziedzictwa kulturowego? Odpowiedzi poszukuje Michał Sieradzan, kielecki fotografik zafascynowany obiektami przemysłowymi, który w latach 2019-2023 odwiedził i uwiecznił w kadrze najważniejsze zabytki Zagłębia Staropolskiego. Z jednej strony często zaniedbane i niszczejące, z drugiej niezaprzeczalnie piękne. Oba aspekty uchwycił na swoich fotografiach Autor, podejmując się dzieła przywracania pamięci o naszym nieco zapomnianym (i zbytecznym?) dziedzictwie.

Wystawa fotografii Michała Sieradzana została uzupełniona o eksponaty ze zbiorów Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu.