Muzeum znajduje się w wieży bramnej i oficynie zachodniej byłego zespołu pałacowo–obronnego Radziwiłłów. Niedawno udostępniona została również wieżyczka wschodnia z cennymi siedemnastowiecznymi sgraffitami w kopule.

Początkowo Muzeum gromadziło głównie zabytki z dziedziny kultury ludowej materialnej i duchowej Podlasia. Dzięki zakupom uformowano tematyczną kolekcję malarstwa polskiego pod nazwą „Konie, jeźdźcy, zaprzęgi w malarstwie polskim XIX i XX wieku”. Ogólnopolskie plenery malarskie w Janowie Podlaskim organizowane cyklicznie w latach 1975-1998 zaowocowały znaczną kolekcją malarstwa współczesnego. Zgromadzono pokaźne zbiory numizmatyczne i medalierskie. Systematycznie powiększano zbiory historyczne, gromadząc dokumenty, archiwalia i inne przedmioty związane z przeszłością miasta i regionu. Badania terenowe i liczne konkursy sztuki ludowej przyczyniły się do stałego wzrostu zbiorów etnograficznych.

W latach 80. i 90. XX wieku zgromadzono jedną z największych w Polsce kolekcji ikon rosyjskich XVII-XIX wieku. Stało się tak głównie dzięki konfiskatom celnym. Do zbiorów działu historii i sztuki trafiły cenne dary rodziny Aleksandra Próchnickiego, bialskiego malarza, architekta i regionalisty oraz liczne dokumenty, fotografie oraz stare pamiątki, podarowane przez profesora Stefana Kryńskiego z Gdańska. W 1995 roku uzyskano spuściznę dorobku twórczego znanego malarza z Dąbrowicy Małej Bazylego Albiczuka, a w 2005 roku znaczny depozyt bialskich obrazów i grafik Zbigniewa Karpińskiego, profesora ASP we Wrocławiu. Cenny wkład wzbogacający ikonografię miasta przyniosły pozyskane w 2006 roku prace bialskiego akwarelisty Tadeusza Różyckiego, ofiarowane przy okazji organizacji wystawy przez siostrzeńca artysty prof. Kiejstuta Bereźnickiego, oraz Janusza Kulawca i Danutę Dunajko Andrzejuk. 

W 2020 roku zwiedzającym udostępnione zostały nowo zaaranżowane wystawy stałe poświęcone historii miasta, archeologii, sztuce, etnografii. Muzeum nadal pozyskuje zbiory na drodze kupna, przekazów i darów.

www.muzeumbiala.pl