Muzeum Kowalstwa w Bieńkowicach, Śląskie, Bieńkowice

Tradycja kuźni sięga 1702 r. Pierwszą kuźnię wybudował Johannes Socha. Przez kuźnię przeszło 9 pokoleń przy jednym nazwisku. Obecnie warsztat prowadzi Robert, który od 2004 r. jest Mistrzem Kowalskim. W 1998 r. rodzina Socha otworzyła największe prywatne muzeum kowalstwa w Polsce, w którym znajdują się wszystkie urządzenia, których już się nie używa m. in: palenisko kowalskie napędzane skórzanym miechem, kowadła, imadło, narzędzia do podkuwania koni, kleszcze kowalskie, itp.

Muzeum Kowalstwa znajduje się w pracowni kowalskiej, która powstała na terenie dawnej kuźni z XVIII wieku. Wizytujący będą mieli okazję zobaczyć tradycyjne techniki kowalstwa oraz zwiedzić niewielką kolekcję eksponatów. Na pamiątkę można zakupić żelazne podkowy.

Wieś Bieńkowice, położona nad rzeką Cyną w gminie Krzyżanowice, jest uznawana przez pasjonatów kowalstwa za miejsce szczególne nie tylko w Polsce, ale także poza jej granicami. To tu, w Muzeum Kowalstwa założonym przez kowali z rodziny Sochów, znajduje się najbogatsza kolekcja narzędzi i maszyn kowalskich w kraju.

Muzeum Kowalstwa w Bieńkowicach powstało w XVII wieku, podczas odsieczy wiedeńskiej, gdy w armii Jana III Sobieskiego znajdowali się dwaj kowale - ojciec i syn. Podczas pobytu króla Sobieskiego w Raciborzu, młody kowal Jan Socha udał się do wioski Bieńkowice, gdzie spotkał swoją przyszłą żonę, Ewę. Po wygranej bitwie, Janek Socha dotrzymał swojej przysięgi i powrócił do Bieńkowic, gdzie w 1702 roku postawił drewnianą kuźnię krytą gontem. To tutaj rozpoczęła się historia rodziny kowali z Bieńkowic, którzy trudnili się kowalstwem rolniczym przez wieki, a później zaczęli tworzyć także dzieła sztuki kowalskiej. Obecnie w zabytkowej kuźni państwa Sochów mieści się Muzeum Kowalstwa, które przyciąga turystów z całej Polski i z zagranicy. 

Przez dziewięć pokoleń rodzina Sochów doskonaliła sztukę kowalstwa. Ich kuźnia, początkowo drewniana, stała się murowaną, a wraz z nią rozwijało się rzemiosło. Kowale z Bieńkowic przez wiele lat specjalizowali się w usługach dla rolnictwa, wykonując narzędzia, kojce dla zwierząt, podkowy dla koni i wiele innych. Jednak wraz z rozwojem technologii i mechanizacji w latach 80. minionego wieku, kowalstwo rolnicze straciło na znaczeniu. W odpowiedzi na te zmiany, rodzina Sochów zmieniła profil swojej działalności na kowalstwo artystyczne. Obecnie mistrz kowalski Jan Socha i jego syn Robert rozwijają kowalstwo artystyczne, wykonując pięknie zdobione ozdoby, ogrodzenia, balustrady oraz wiele innych dekoracji. Jednocześnie, w razie potrzeby, wykonują niewielkie usługi kowalskie dla okolicznych rolników. 

turystykakrzyzanowice.pl