Misją Muzeum Fryderyka Chopina w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina – największego centrum chopinowskiego na świecie – jest kultywowanie pamięci wielkiego Kompozytora oraz udostępnienie wiedzy na temat jego życia i twórczości szerokiemu gronu odbiorców. Muzeum Fryderyka Chopina sprawuje pieczę nad największą na świecie, niezwykle zróżnicowaną kolekcją chopinianów – pamiątek związanych z życiem i twórczością kompozytora – która liczy ponad 7500 obiektów.

Do zakresu działania Muzeum jako placówki o rozbudowanym programie naukowym, wystawienniczym, edukacyjnym, wydawniczym, artystycznym i oddziaływaniu promocyjnym w skali międzynarodowej należy gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie, konserwacja i udostępnianie obiektów muzealnych należących do bezpośredniego dziedzictwa Chopinowskiego oraz pozyskiwanie i upowszechnianie współczesnych przejawów działalności twórczej, które związane są z dziełami, osobą i epoką Fryderyka Chopina.

Muzeum znajduje się w Zamku Ostrogskich (Pałac Gnińskich).

Kolekcja

Kolekcja chopinianów zawiera rękopisy muzyczne, wydania dzieł Chopina, jego korespondencję, ikonografię historyczną i współczesną, drogocenne przedmioty osobiste, a także dokumenty związane z biografistyką, komentarzami krytycznymi do utworów i szeroko pojętą recepcją osoby i twórczości kompozytora. W roku 1999 część kolekcji Muzeum Chopina została wpisana na listę UNESCO „Memory of the World”, na której znajdują się obiekty wymagające szczególnej ochrony ze względu na ich unikatową wartość kulturową.

Historia kolekcji chopinowskich jest skomplikowana i burzliwa. Wiele pamiątek zaginęło bezpowrotnie, los wydawał się nie sprzyjać zachowaniu spuścizny po artyście – poczynając od licytacji majątku ruchomego pozostawionego w ostatnim mieszkaniu kompozytora, aż do spustoszeń i grabieży wojennych. Pomimo niesprzyjających wydarzeń historycznych pewna część spuścizny chopinowskiej jednak ocalała.

Kolekcję zaczęła systematycznie gromadzić rodzina kompozytora. Wielką rolę w zachowaniu pamiątek chopinowskich odegrała najstarsza siostra Fryderyka – Ludwika, obecna przy śmierci brata. Równie naturalnie jak zbiory rodzinne powstawały zbiory należące do przyjaciół i uczniów Chopina, złożone z listów, podarunkowych autografów muzycznych, wzajemnie ofiarowywanych sobie przedmiotów.

Od roku kolekcję 1899 rozbudowywało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne w ramach prac założonej przez Jana Karłowicza Sekcji Chopinowskiej, później obowiązki te przejął Instytut Fryderyka Chopina przemianowany na Towarzystwo im. Fryderyka Chopina. Od 2005 roku pieczę nad kolekcją sprawuje Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.

Najcenniejszą grupę w tych zbiorach stanowią rękopisy muzyczne Fryderyka Chopina – kluczowe źródła dokumentujące przebieg jego procesu twórczego. Ważnymi dokumentami są rękopiśmienne kopie utworów sporządzone przez przyjaciół lub uczniów np. Juliana Fontanę, Auguste’a Franchomme’a i Thomasa Tellefsena. W kolekcji przechowywane są ponadto liczne listy pisane przez Chopina i do niego kierowane, różnego rodzaju notatki i innego typu dokumenty: powinszowania kreślone ręką Fryderyka w latach młodzieńczych, jego zeszyt do kaligrafii, rysunki, dedykacje, paszport, bilety wizytowe. Wiele obiektów dokumentuje wielką tradycję pianistyczną, w tym historię Międzynarodowych Konkursów im. Fryderyka Chopina, i wydania dzieł kompozytora przygotowywane przez najsłynniejszych redaktorów (m.in. Ignacego Jana Paderewskiego, Edouarda Ganche’a). W kolekcji znajdują się również liczne dokumenty związane z Paderewskim. Fortepiany z epoki – firm Pleyel, Erard, Buchholtz – wykorzystywane podczas koncertów i nagrań przywołują historyczne brzmienie dzieł Chopinowskich.

Do najcenniejszych obiektów ikonograficznych należą portrety kompozytora wykonane za jego życia – czy to w ujęciach oficjalnych, czy w kontekście prywatnym. Odrębną grupę stanowią odlewy dłoni Chopina i maski pośmiertnej. Do grupy najbardziej wartościowych pamiątek oprócz książek z biblioteki ojca kompozytora należą: ostatni fortepian Fryderyka Chopina, złoty zegarek – prezent od Angeliki Catalani, jego notatniki osobiste z lat 1834, 1848 i 1849, maleńki ołówek, breloczek z inicjałami kompozytora, eleganckie spinki do gorsu, pudełko na cukierki, chustki haftowane przez George Sand, dzwonek, zegarek podróżny, a także pukiel włosów Fryderyka Chopina i zasuszone kwiaty z jego łoża śmierci. W kolekcji przechowywane są liczne dokumenty osób z kręgu kompozytora – przyjaciół (np. Oskara i Wilhelma Kolbergów), uczniów i uczennic (jak Jane W. Striling), artystów (w tym Józefa Elsnera, nauczyciela Chopina), a także ikonografia kontekstowa ukazująca ważne w jego życiorysie postaci i miejsca z nim związane.

Istotne miejsce zajmują w kolekcji obiekty ilustrujące recepcję osoby i dzieła Chopina. Stanowią one świadectwo prowadzonych z myślą o kompozytorze wielorakich działań artystycznych na całym świecie (Konkursów Chopinowskich, licznych festiwali, koncertów, wystaw jemu poświęconych), a także zainteresowania twórców różnych stylistyk i kręgów kulturowych osobą i dziełem kompozytora.

Zbiory Muzeum Fryderyka Chopina są gromadzone drogą zakupów i darowizn. Do szczególnie zasłużonych donatorów należy zaliczyć Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej i Muzeum Narodowe w Warszawie. Nieocenione są też dary osób prywatnych, które w swoich działaniach połączyły pasję zbieraczy z gotowością służby publicznej. To również dzięki nim zbiory naszego Muzeum są coraz bogatsze, służąc kolejnym pokoleniom miłośników sztuki Fryderyka Chopina.

Instytut

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina jest największym centrum Chopinowskim na świecie, które w pełni i wszechstronnie promuje, chroni, bada i upowszechnia dziedzictwo Fryderyka Chopina.

Wielostronna i różnorodna działalność Instytutu jest odpowiedzią na twórczość i losy kompozytora – bogate, niejednoznaczne, stające jako wyzwanie i zadanie przed kolejnymi pokoleniami zafascynowanych tą muzyką i postacią słuchaczy, wykonawców i naukowców.

Powołanie i poprzednicy

Instytut, powołany do życia w 2001 roku decyzją polskiego parlamentu i znajdujący się pod bezpośrednim nadzorem oraz opieką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przejął główne zadania związane z ochroną spuścizny Fryderyka Chopina. Działalność tę zapoczątkowała w 1899 roku Sekcja im. Fryderyka Chopina przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym, przekształcona w 1934 roku w Instytut Fryderyka Chopina, którego nazwę – aktualną do dziś – zmieniono w 1950 roku na Towarzystwo im. Fryderyka Chopina. [...]

Festiwal i serie płytowe

W centrum naszych wszystkich działań jest zawsze i przede wszystkim muzyka – to właśnie z niej wypływają wszelkie przedsięwzięcia Instytutu. Instytut rokrocznie organizuje międzynarodowy festiwal „Chopin i jego Europa” –  jeden z najważniejszych i najlepiej rozpoznawalnych festiwali w Polsce, podczas którego występują stale gwiazdy, takie jak Martha Argerich, Maria João Pires, Nelson Goerner, Janusz Olejniczak, Philippe Herreweghe, Orchestre des Champs Elysées – i wiele innych, prezentującego ponadto twórczość Chopina w znakomitych wykonaniach i bogatych kontekstach.

Festiwal jest głównym źródłem serii wydawanych przez Instytut wyjątkowych płyt CD i DVD, na których zarejestrowane są między innymi interpretacje Chopinowskiej muzyki na instrumentach dawnych i współczesnych.

Co pięć lat jesteśmy organizatorem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

Muzeum

Częścią Instytutu jest usytuowane w Zamku Ostrogskich w Warszawie Muzeum Fryderyka Chopina, które gromadzi największą na świecie kolekcję chopinaliów. Oddziałem Muzeum jest Dom Urodzenia Fryderyka Chopina i Park w Żelazowej Woli.

Książki, działalność naukowa, faksymile

Nurt działalności wydawniczej i naukowej Instytutu obejmuje m.in. organizację co najmniej raz do roku międzynarodowych konferencji i sympozjów muzykologicznych, publikację rozwijanych stale serii książek naukowych oraz popularnonaukowych i szczególnie ważny, zakrojony na wiele dziesięcioleci projekt wydania faksymiliów wszystkich zachowanych rękopisów muzycznych Chopina.

Edukacja

Instytut prowadzi wielokierunkowe działania edukacyjne – skierowane zwłaszcza do dzieci, do dorosłych oraz do młodych, utalentowanych pianistów. Nauczamy poprzez lekcje muzealne, Akademię Chopinowską, wydarzenia edukacyjno-artystyczne (takie jak Międzynarodowy Dzień Dziecka w Żelazowej Woli), cykle wykładów dla dorosłych na ekspozycji Muzeum czy cykl koncertów „Młode Talenty”.

muzeum.nifc.pl