Muzeum mieści się w dawnym pałacu Dohnów, który powstawał w kilku etapach. Najstarszym jego zrębem jest południowo-zachodni narożnikowy odcinek średniowiecznego obronnego muru miejskiego z basztami. Kolejne etapy budowy i przebudowy od lat sześćdziesiątych XVI wieku aż do lat dwudziestych XX wieku związane są z potężnym i wpływowym rodem szlacheckim Prus Książęcych- zu Dohna.
Początkowo siedzibą Dohnów w Morągu był dawny zamek krzyżacki. Twórca potęgi rodu w XVI wieku — Piotr Dohna sprawował tam dziedziczny urząd starosty książęcego. Jego syn Achacy, pełniący urząd najwyższego podkomorzego, rozpoczął w latach sześćdziesiątych XVI wieku budowę prywatnej siedziby rodowej, którą zamierzał wznieść na bazie dwóch działek z zabudową w obrębie obronnego muru miejskiego. Prace kontynuował w latach dziewięćdziesiątych jego syn Fabian. Zbliżające się wojny szwedzkie wymogły na właścicielach obronny charakter siedziby. Umocnieniami, zwłaszcza od strony fosy, zajął się w latach dwudziestych XVII wieku kolejny Dohna o imieniu Abraham, ceniony ówcześnie geodeta i budowniczy twierdz, a także twórca pierwszego pałacu w Słobitach. Abraham m.in. podwyższył o trzy kondygnacje środkową wieżę pałacu zwanego ówcześnie zameczkiem. W 1643 roku, już po śmierci Abrahama wybudowano na skraju skrzydła północnego dwie wysokie, ośmioboczne wieże. W 1697 roku, w czasie wielkiego pożaru miasta zameczek spłonął. Odbudowę i rozbudowę podjęto w latach 1717-1719. Prace realizował nadworny architekt Dohnów, Johann Caspar Hindersin (1677-1738), działający wcześniej w ich rezydencjach w Markowie i Słobitach. Hindersin nadał budowli charakter dwuskrzydłowego barokowego pałacu, mającym niewiele wspólnego (poza dawnym zarysem) z warownym zameczkiem sprzed pożaru. Przed pałacem zaprojektował niewielki dziedziniec ogrodowy, zamknięty niskim murem z prześwitami oraz dwiema kordegardami, które ukończono dopiero w 1731 roku.
Pałac przez prawie 400 lat pałac pełnił rolę gniazda rodowego. Na przełomie XVI i XVII oraz w XVII wieku odbywały się tu spotkania i zjazdy całej rodziny. Tu wielokrotnie ustalano podział posiadłości i siedzib rodowych, aż w końcu ich niepodzielność. Tu znajdowała się wspólna kasa rodzinna, archiwum rodowe i biblioteka. W latach dwudziestych XX wieku Dohnowie sprzedali pałac starostwu powiatowemu i rolę siedziby urzędu pełnił on do stycznia 1945 roku, kiedy to został częściowo spalony przez Armię Czerwoną. Dalsza dewastacja obiektu nastąpiła w kolejnych latach powojennych. Do końca lat sześćdziesiątych XX wieku zachowały się już tylko fragmenty murów obwodowych, zwłaszcza w części dawnego muru miejskiego. Z tzw. stałego wystroju wnętrz ostał się jedynie mały fragment gzymsu sali na pierwszym piętrze, sklepienie jednej z sal na parterze i sklepienia dwóch małych piwnic.
Decyzja o odbudowie pałacu zapadła dopiero na początku lat siedemdziesiątych XX wieku. Odbudowę realizowano z przerwami w latach 1976-1985. Inwestorem był Wojewódzki Konserwator Zabytków w Olsztynie.
Odbudowana bryła budowli powtarza zasadnicze cechy pałacu przedwojennego, ale tylko z niewielkimi elementami projektu Hindersina, bez charakterystycznej dla tego architekta artykulacji elewacji czy rokokowych obramień okiennych lukarn oraz ozdobnych panoplii w partii dachowej. Także w wystroju architektonicznym wnętrz nie uwzględniono projektów Hindersina. Nie odtworzono sztukaterii, rzeźbionych balustrad schodów, malowniczych pieców i kominków. Wnętrza, realizowane przez Pracownie Konserwacji Zabytków, pozostały bezstylowe, dostosowane do współczesnego użytkownika, jakim miał być dom kultury, biblioteka i kino. Podczas długoletniej odbudowy projekty wielokrotnie zmieniano. Ostatecznie użytkownikiem pałacu stało się Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, które w 1986 roku otwarło tu swój oddział.
kiedy? | nazwa | gdzie? | o czym? | za darmo | dla dzieci | |
---|---|---|---|---|---|---|
|
Anton Hoffman Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo | tak | ||
|
Dzieje budowlane zamku biskupów w Lidzbarku Warmińskim Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
architektura, rzemiosło artystyczne | tak | ||
|
Gabinet Ignacego Krasickiego Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo, postaci, wnętrza i życie codzienne | tak | ||
|
Galeria Malarstwa Polskiego 1. połowy XX wieku Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo, sztuka współczesna | tak | ||
|
„Gazeta Olsztyńska” (1886-1939) Wystawa stała
|
Dom Gazety Olsztyńskiej ul. Targ Rybny 1 10-019 Olsztyn Warmińsko-Mazurskie |
dokumenty, drukarstwo, region, wnętrza i życie codzienne | tak | tak | |
|
Historia Szczytna i okolic. Od pradziejów do współczesności Wystawa stała
|
Muzeum Mazurskie w Szczytnie ul. Sienkiewicza 1 12-100 Szczytno Warmińsko-Mazurskie |
broń i militaria, dokumenty, malarstwo, miasto, region | tak | ||
|
Józef Balicki, Łowiectwo pasją życia Wystawa stała
|
Muzeum Mazurskie w Szczytnie ul. Sienkiewicza 1 12-100 Szczytno Warmińsko-Mazurskie |
postaci | tak | ||
|
Kultura ludowa Mazurów Wystawa stała
|
Muzeum Mazurskie w Szczytnie ul. Sienkiewicza 1 12-100 Szczytno Warmińsko-Mazurskie |
architektura, przedmioty użytkowe, region, rzemiosło, sztuka ludowa, wieś | tak | ||
|
Ludowe kafle mazurskie Wystawa stała
|
Muzeum Mazurskie w Szczytnie ul. Sienkiewicza 1 12-100 Szczytno Warmińsko-Mazurskie |
rzemiosło artystyczne, sztuka ludowa | tak | ||
|
Malarstwo religijne ze zbiorów Muzeum Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo | tak | ||
|
Meble i tkaniny mazurskie Wystawa stała
|
Muzeum Mazurskie w Szczytnie ul. Sienkiewicza 1 12-100 Szczytno Warmińsko-Mazurskie |
rzemiosło artystyczne, tkaniny, wieś | tak | ||
|
Mrągowo i ziemia mrągowska od zarania dziejów po czasy współczesne Wystawa stała
|
Muzeum w Mrągowie ul. Ratuszowa 5 11-700 Mrągowo Warmińsko-Mazurskie |
archeologia, region, rzemiosło artystyczne | tak | ||
|
Olsztyn. Szkice do dziejów miasta Wystawa stała
|
Dom Gazety Olsztyńskiej ul. Targ Rybny 1 10-019 Olsztyn Warmińsko-Mazurskie |
miasto | tak | ||
|
Portrety rodziny hrabiów z Siecina Krasickich Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo | tak | ||
|
Sztuka gotycka w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo, rzeźba | tak | ||
|
Wielcy mieszkańcy zamku lidzbarskiego Wystawa stała
|
Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim pl. Zamkowy 1 11-100 Lidzbark Warmiński Warmińsko-Mazurskie |
wnętrza i życie codzienne | tak | ||
|
W mazurskiej kniei Wystawa stała
|
Muzeum Mazurskie w Szczytnie ul. Sienkiewicza 1 12-100 Szczytno Warmińsko-Mazurskie |
przyroda, region | tak | ||
|
Wystawa stała Wystawa stała
|
Galeria Sztuki Współczesnej na Zamku w Reszlu ul. Podzamcze 3 11-400 Reszel Warmińsko-Mazurskie |
malarstwo | |||
|
Zwierzęta Warmii i Mazur Wystawa stała
|
Muzeum Przyrody ul. Metalowa 8 10-603 Olsztyn Warmińsko-Mazurskie |
przyroda, region | tak |