Pałac Krzysztofory - Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

Pałac pod Krzysztofory, zwany popularnie Krzysztofory zlokalizowany jest w samym sercu krakowskiego Starego Miasta, w zachodniej pierzei Rynku Głównego, pod numerem nr 35. Jest to jedna z najokazalszych dawnych rezydencji miejskich w Krakowie. W ciągu wieków z dziejami pałacu wiele razy splatały się główne wątki historii Krakowa i Polski. W swojej historii budynek pełnił także różne funkcje: w średniowieczu był rezydencją mieszczańską, przebudowaną w XVII wieku na pałac magnacki, potem wielką kamienicę czynszową, a następnie został adaptowany na gmach urzędu, aby w końcu stać się siedzibą miejskiego muzeum. W latach 2001-2021 przeprowadzono kompleksową restaurację zespołu pałacowego, dzięki czemu stał się ponownie ważnym miejscem na mapie kulturalnego Krakowa, miejscem kompleksowego i dyskursywnego spojrzenia na miasto, jego dzieje i dziedzictwo oraz dialogu z jego mieszkańcami. Z myślą o nich w Muzeum Krakowa prezentowana jest nowoczesna wystawa stała zatytułowana „Kraków od początku bez końca”, na której historia, magia i legenda splatają się z codziennością i współczesnością, tworząc różnorodną, barwną i intrygującą opowieść. Bo taki właśnie jest Kraków.

Pałac Krzysztofory należy do najpiękniejszych i najokazalszych pałaców miejskich w Krakowie. Nazwa budynku pochodzi od imienia św. Krzysztofa, patrona średniowiecznej kamienicy, która niegdyś w tym miejscu się znajdowała. W XIV w. kamienica należała do rodu Spycymirów, w XV w. przeszła w ręce wpływowej rodzinny kupieckiej Morsztynów.
Zabudowania pałacowe powstały w XVII w. w wyniku połączenia gotyckich kamienic, usytuowanych u zbiegu Rynku Głównego oraz dzisiejszej ul. Szczepańskiej. Prace budowlane zainicjował w 2 ćwierćwieczu XVII w. marszałek nadworny koronny Adam Kazanowski. Zasadnicza przebudowa obiektu została dokonana przez architekta Jakuba Solariego w latach 1682-1684 na zlecenie ówczesnego właściciela budynku Wawrzyńca Jana Wodzickiego. Z czasów XVII-wiecznej przebudowy pochodzi piękna arkadowa loggia, którą tworzy pięć łuków wspartych na podwójnych toskańskich kolumnach, w układzie palladiańskim.

Pomieszczenia pałacowe na I piętrze tworzą amfiladowy układ różnej wielkości komnat, wśród nich sala Fontany, to jedno z najbardziej reprezentacyjnych miejsc w Pałacu. Jej nazwa to swoisty hołd oddany znanemu włoskiemu rzeźbiarzowi i sztukatorowi - Baltazarowi Fontanie. W miejscu tym, wypełnionym portretami dawnym obywateli Krakowa, podziwiać można dzieło artysty - nawiązujący do mitologii stiuk sufitowy "Strącenie Faetona".

W 1773 r. pałac nabył biskup krakowski Kajetan Sołtyk. W końcu XVIII w. budynek stał się własnością starosty brzegowskiego Jacka Kluszewskiego, współtwórcy teatru krakowskiego.

Na przestrzeni wieków w pałacu gościło wiele znakomitych osobistości, w tym władcy polscy: królowie Jan Kazimierz Waza, Michał Korybut Wiśniowiecki oraz Stanisław August Poniatowski. Tutaj w 1809 r. przebywał książę Józef Poniatowski.

W okresie powstania krakowskiego, w lutym 1846 r. w budynku pałacu Krzysztofory miał siedzibę Rząd Narodowy na czele z Janem Tyssowskim. Podczas wydarzeń Wiosny Ludów w 1848 r. tutaj spotykali się przedstawiciele Komitetu Obywatelskiego, a następnie Komitetu Narodowego w Krakowie.

W 1914 r. w gmachu mieściło się biuro werbunkowe Legionów Polskich, a także biura Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN). W 1965 r. pałac Krzysztofory został przekazany Muzeum Historycznemu Miasta Krakowa. 

muzeumkrakowa.pl