Muzeum Stefana Żeromskiego - Muzeum Narodowe w Kielcach

W 1964 r. przypadała setna rocznica urodzin autora „Syzyfowych prac”. W celu jej upamiętnienia powstało w Kielcach Muzeum Stefana Żeromskiego.

Siedzibę swą znalazło w części gmachu, zbudowanego w latach 1724-1727 z inicjatywy biskupa krakowskiego Konstantego Felicjana Szaniawskiego, z przeznaczeniem na szkołę. I tu właśnie w latach 1874-1886 nauki pobierał Stefan Żeromski.

Inicjatorką powstania Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego była kustosz Aleksandra Dobrowolska, posiadająca doświadczenie w tworzeniu wystaw poświęconych wielkim pisarzom - Henrykowi Sienkiewiczowi, Janowi Kochanowskiemu. Wsparli ją: prof. Stanisław Lorentz, prof. Henryk Markiewicz i prof. Kazimierz Wyka oraz córka pisarza – Monika Żeromska.

Uroczyste otwarcie placówki miało miejsce 28 czerwca 1965 roku. W przemówieniu, wygłoszonym wówczas, podkreślono ideę przewodnią, wymowę i przesłanie, jakie ma powstanie nowej instytucji, zaakcentowano także jego wymiar i rangę.

Wystawa biograficzno-literacka, znajdująca się na piętrze budynku, obejmuje lata dziecięca i szkolne autora „Wiernej rzeki”. Ekspozycja w układzie chronologicznym prezentuje: historię budynku i szkoły, domu i dziejów rodziny Żeromskich oraz czas edukacji szkolnej autora „Przedwiośnia”. Ostatnia część ekspozycji poświęcona pracy i twórczości Żeromskiego, ukazuje najcenniejsze pamiątki po pisarzu – listy, rękopisy utworów oraz ich pierwsze wydania.

W zbiorach muzeum znajduje się „perełka” - płyta gramofonowa z nagranym głosem Stefana Żeromskiego.