Dawny Pałac Biskupów Krakowskich - Muzeum Narodowe w Kielcach

Dawny Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach – główna siedziba Muzeum Narodowego w Kielcach.
Jedna z najwspanialszych i najlepiej zachowanych rezydencji z epoki Wazów, z oryginalnymi XVII i XVIII-wiecznymi wnętrzami i unikatowymi elementami wystroju architektonicznego, m.in. stropami ramowymi z warsztatu Tomasza Dolabelli. W apartamentach biskupich i gościnnych wyeksponowano wyroby rzemiosła artystycznego największej klasy europejskiej. Ekspozycję uzupełnia XVII-wieczne malarstwo francuskie, włoskie i polskie. W pałacu zwiedzić można również Galerię Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej, Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Gabinet Numizmatyczny. Na tyłach pałacu znajduje się także piękny ogród włoski.

W oddziale Dawny Pałac Biskupów Krakowskich udostępniane są cztery ekspozycje stałe, organizowane wystawy czasowe, koncerty, imprezy kulturalne, realizowana jest działalność edukacyjna i naukowo-badawcza.
Siedzibą oddziału jest Dawny Pałac Biskupów Krakowskich, najcenniejszy zabytek architektury Kielc, jedyna w Polsce tak doskonale zachowana rezydencja epoki Wazów.
Pałac, wzniesiony w latach 1637–1644 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika, miał być rezydencją magnacką godną najwyższego dostojnika państwowego i kościelnego. W architekturze, dyspozycji wnętrz, detalach architektonicznych, dekoracji przenikają się wpływy włoskie i rodzime,
a wciąż czytelny bogaty wystrój architektoniczno-malarski przypomina o dokonaniach fundatora na rzecz Państwa i Kościoła.
W I połowie XVIII stulecia pałac został rozbudowany o dwa boczne skrzydła, które oprócz dodatkowej powierzchni mieszkalnej, zmieniły charakter budowli zbliżając ją do francuskiej rezydencji typu entre court et jardin [fr. „między dziedzińcem a ogrodem”]. Nadany wówczas układ przetrwał do dziś i stanowi malowniczą dominantę w krajobrazie miasta.
Pałac pełnił funkcję czasowej siedziby biskupów krakowskich do 1789 roku, czyli momentu upaństwowienia dóbr biskupich uchwałą Sejmu Wielkiego. Pozostał jednak ośrodkiem władzy państwowej. W XIX i XX wieku w pałacowych wnętrzach mieściły się biura instytucji publicznych, wojskowych, dydaktycznych.
W 1971 roku jako siedziba kieleckiego muzeum został przystosowany do celów ekspozycyjnych.
Obecnie są tu prezentowane:

• Wnętrza zabytkowe XVII-XVIII wieku – ekspozycja wysokiej klasy mebli, tkanin, obrazów, rzemiosła artystycznego z XVII i XVIII wieku zaaranżowana we wnętrzach piano nobile, gdzie zachowała się znakomita część oryginalnego wystroju: unikatowe stropy ramowe wykonane
  w warsztacie nadwornego malarza Wazów – Tomasza Dolabellego, polichromowane stropy belkowe, fryzy podstropowe, marmurowe portale, oprawy kominków, posadzki.
• Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego – ekspozycja pamiątek związanych z legionową przeszłością Kielc, mieszcząca się w trzech pomieszczeniach południowo-zachodniego narożnika parteru. Inicjatywa stworzenia Sanktuarium w kwaterze głównej Józefa Piłsudskiego podczas jego pobytu w Kielcach w 1914 roku zrodziła się już w okresie międzywojennym. Powrócono do niej
  i zrealizowano w 1990 roku.
• Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej – jedna z najlepszych w kraju ekspozycji malarstwa polskiego od XVII do połowy XX wieku, od 1998 roku prezentowana
  w skrzydle północnym. Ponad 250 obrazów autorstwa najświetniejszych polskich malarzy (Piotra Michałowskiego, Józefa Szermentowskiego, Maurycego Gottlieba, Józefa Chełmońskiego, Aleksandra Gierymskiego, Olgi Boznańskiej, Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Witolda Wojtkiewicza, Leona Wyczółkowskiego i wielu, wielu innych). Wystawie towarzyszy pokaz znakomitych wyrobów europejskiej sztuki zdobniczej.
• Gabinet Numizmatyczny – najnowsza ekspozycja stała, prezentowana od listopada 2015 roku na piętrze pałacu, poświęcona historii pieniądza w regionie w średniowieczu i okresie nowożytnym.

W salach parteru prezentowane są wystawy czasowe, prowadzone warsztaty artystyczne. Tutaj znajduje się strefa edukacyjna dla rodzin, sklepik z muzealnymi publikacjami  i upominkami. W części recepcyjnej można również umilić czas zabawą grami multimedialnymi.
Od strony zachodniej pałacu znajduje się ogród włoski, zrekonstruowany zgodnie z przekazami historycznymi. Otacza go mur z bastionem (puntone) zwanym Basztą Prochową.

www.mnki.pl