Dzieje Oręża Polskiego w Kołobrzegu - Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu

„Dzieje oręża polskiego” to ekspozycja ułożona chronologicznie, prezentująca zbiory militariów od okresu średniowiecza do współczesności. Znajduje się tu broń drzewcowa, sieczna, kolna, obuchowa i strzelecka, uzbrojenie ochronne, ubiory wojskowe i odznaczenia a także zabytki techniki, ze słynną maszyną szyfrującą „Enigmą” oraz motocyklem „Sokół 600” na czele. Oddział to kompleks wystawienniczy znajdujący się przy ul. Emilii Gierczak 5. Obejmuje wystawę stałą znajdującą się w pawilonie, ekspozycję plenerową sprzętu ciężkiego oraz kamienicę kupiecką pełniącą rolę sali wystaw czasowych.

Muzeum posiada najbogatszą w Polsce kolekcję mundurów żołnierzy polskich z okresu I i II wojny światowej, w tym mundury Legionów Polskich, Błękitnej Armii gen. J. Hallera, Armii Wielkopolskiej oraz unikatowy zbiór mundurów oddziałów paramilitarnych. Szczególnie cenne są także zbiory militariów dwudziestowiecznych, wśród których na uwagę zasługuje polski karabin przeciwpancerny UR wz.35 i polskie pistolety VIS. Kolekcja broni strzeleckiej i odznaczeń stanowi wstęp do bogatej prezentacji pojazdów wojskowych, samolotów, broni pancernej i artylerii wyeksponowanych w sali techniki oraz na wystawie plenerowej.

Pawilon wystawowy zaprojektowany przez inż. architekta Andrzeja Lepczyńskiego, wybudowany został przez Komunalne Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane z Kołobrzegu i żołnierzy kołobrzeskiego garnizonu z okazji 35. rocznicy walk o miasto. Prace rozpoczęto w październiku 1978 r., a 17 marca 1980 r. nastąpiło uroczyste otwarcie wystawy. Autorem scenariusza wystawy był dr Hieronim Kroczyński, aranżacja wnętrz to dzieło Jerzego Ściesińskiego, zaś prace graficzne i liternicze wykonał Jan Tężycki.

Kamienica Kupiecka jest jedynym zachowanym zabytkiem późnogotyckiej architektury w regionie i znajduje się na trasie szlaku hanzeatyckiego wytyczonego przez Europejski Szlak Gotyku Ceglanego. Obecnie udostępniana jest na wystawy czasowe.

Budowla z 1. połowy XV wieku, o gotyckim portalu,  jest jedynym zachowanym zabytkiem późnogotyckiej architektury w regionie. Znajduje się na trasie szlaku hanzeatyckiego wytyczonego przez Europejski Szlak Gotyku Ceglanego. Cechy charakterystyczne budowli to: gotycka cegła, ostrołukowy portal, a także zachowany podczas prac średniowieczny układ pomieszczeń.

Kamienica pełniła funkcję domu mieszkalnego oraz funkcje handlowe. Budynek był wielokrotnie przebudowywany i restaurowany. W 1540 roku zmieniono wygląd elewacji głównej i wnętrz. Elewacja frontowa jest trzyosiowa, kondygnacje oddzielone gzymsami.

Na parterze znajdowała się sień i pomieszczenie handlowe – kantor kupca wraz z dźwigiem, za pomocą którego wciągano towar na piętro i strych. Na piętrze mieściły się izby mieszkalne rodziny kupca oraz służby. Kamienica posiadała również obszerną piwnicę, w której rodzina kupiecka przechowywała artykuły spożywcze: wino, beczki z piwem, solone śledzie i inne. Podobne przeznaczenie posiadały wyższe kondygnacje, w których magazynowano produkty sypkie.

Od frontu w kamienicy znajdują się duże ostrołukowe wejścia – przeznaczone dla wozów, które wyjeżdżały przez drugie wejście. Duże okna przede wszystkim oświetlały pomieszczenia pracy kupca. Mniejsze – znajdowały się tylko w części mieszkalnej. W XVII w. dobudowano od podwórza dwukondygnacyjną oficynę.

Przed II wojną światową, dzięki staraniom dr Otto Dibbelta, wykupiona została w pierwszej połowie lat 30. XX w., z przeznaczeniem na cele muzealne - znajdowała się tu ekspozycja poświęcona Joachimowi Nettelbeckowi. W czasie prac restauratorskich odsłonięto gotycką cegłę, ostrołukowy portal, zachowano także średniowieczny układ pomieszczeń. Dużą przejezdną sień z wyposażeniem i kołowrót do podnoszenia towarów poddano jedynie konserwacji. Taki układ wnętrz zachował się aż do 1945 roku.

Zniszczona podczas wojny, w latach 1957-63 została zrekonstruowana i odbudowana z funduszu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a następnie przekazana na rzecz Muzeum Oręża Polskiego. Kamienica jest obecnie połączona tarasem z pawilonem wystawienniczym wybudowanym w latach 70. XX wieku.

Na początku lat 90. miał miejsce kolejny remont. Usunięto od strony południowej dobudowaną wcześniej ścianę z klinkieru, odsłonięto i zabezpieczono zabytkową cegłę, przebudowano szczyt kamienicy od zaplecza, który po wojnie błędnie zrekonstruowano oraz wzmocniono szczyt oficyny.

Od 2008 roku prowadzone były prace restauracyjno-konserwatorskie kamieniczki. Zostały wykonane prace naprawcze fundamentów oraz kanalizacji deszczowej. Podczas ostatniego remontu w 2009 r. wzmocniono spękaną wschodnią ścianę oficyny, oczyszczono na niej i zabezpieczono zabytkową cegłę oraz przebudowano przylegający od strony dziedzińca taras.

Odrestaurowanie zabytku średniowiecznej architektury było konieczne ze względu na zły stan techniczny obiektu, a także ze względu na wartość historyczną i kulturową, jaką posiada kamienica mieszczańska.

www.muzeum.kolobrzeg.pl