Muzeum Wycinanki mieści się w Konstancinie-Jeziornie w dawnym Domu Ludowym przy ul. Anny Walentynowicz 18. Konstanciński Dom Kultury pozyskał unijne dofinansowanie na rewitalizację zabytku, który zmienił się w nowoczesne muzeum. To wyjątkowe miejsce prezentujące wycinanki oraz ich niezwykłą historię, nierozerwalnie połączoną z dziejami naszego kraju i regionu.

W 2011 roku Antoni Śledziewski, kolekcjoner i kulturoznawca przekazał swoje wycinanki Konstancinowi-Jeziornie. Miastu, które badacz uznał za miejsce narodzin tradycyjnej polskiej wycinanki. Przyjmując kolekcję, Konstanciński Dom Kultury zobowiązał się do popularyzowania w kraju i za granicą wartości artystycznych i społecznych oryginalnej formy twórczości ludowej, a także do jej należytego wyeksponowania.

Unikalny zbiór liczy ponad 3200 eksponatów, pochodzących z lat 1949-2006, zawierający dzieła z najważniejszych regionalnych ośrodków wycinankarstwa w Polsce, wykonane przez najwybitniejsze indywidualności twórcze w powojennej historii tej dziedziny. W kolekcji Konstancińskiego Domu Kultury są prace, które były prezentowane na wielu prestiżowych wystawach w kraju i zagranicą. Ekspozycję wzbogacą również inne bezcenne przedmioty i pamiątki przekazane Konstancińskiemu Domowi Kultury przez mieszkańców.

Nieprzypadkowo Muzeum Wycinanki powstało w Mirkowie, w pobliżu kolebki wycinanki, czyli dawnej fabryki papieru. W połowie XIX wieku, niemal wyłącznie na terenie Mazowsza i jego najbliższego pogranicza, rozwinął się szczególnie oryginalny typ wycinanki. Jej powstanie było związane z rozwojem papiernictwa, szczególnie z rozkwitem fabryki papieru w Jeziornie, której początki istnienia sięgają 1760 roku.

W 1838 roku fabryka, w której do tej pory produkowano głównie papier czerpany, jako pierwsza w kraju sprowadziła z Londynu maszyny parowe do wyrobu papieru cienkiego, nawijanego na walec, zwanego „papierem bez końca”, który wkrótce zaczęła barwić i glansować. Do produkcji papieru potrzebna była celuloza, pozyskiwana ze szmat. Fabryka skupowała je we wsiach na prawym brzegu Wisły lub wymieniała za kolorowy, glansowany papier, który, jak się okazało, doskonale nadawał się do tworzenia wycinankowych ozdób chłopskich chat.

Wkrótce wycinankarstwo rozpowszechniło się na terenie całego Mazowsza. Do innych miejscowości kolorowy papier rozprowadzano poprzez szlak handlowy Wisły. Szczytowym okresem popularności wycinanek we wsiach Powiśla były lata tuż przed pierwszą wojną światową. Na początku lat dwudziestych zaczął się ich zanik. Wycinanka odrodziła się dopiero po II wojnie światowej.

Na uwagę zasługuje również historia dawnego Domu Ludowego, w którym powstanie Muzeum. Został zbudowany w 1908 roku według projektu Stefana Szyllera. Nawiązuje do architektury średniowiecznej. Służył mieszkańcom jako przedszkole (ochronka), sala spotkań i dom kultury. Powstał z inicjatywy Stefanii Sempołowskiej (1869-1944), działaczki oświatowej, walczącej o równouprawnienie kobiet oraz o krzewienie kultury i języka polskiego podczas zaborów. W 1910 roku ofiarowała ona Domowi Ludowemu w Mirkowie kinematograf, co dało początek działalności osiedlowego kina „Mirków”, pierwszego na naszym terenie.

muzeumwycinanki.eu