Zlokalizowany w samym sercu toruńskiej zabytkowej starówki Ratusz Staromiejski, z historycznego punktu widzenia najważniejszy budynek w mieście, jest jedną z największych i najpiękniejszych tego typu budowli w Europie. Zbudowany na planie kwadratu z wewnętrznym dziedzińcem stanowi symbol gotyckiego Zespołu Staromiejskiego, wpisanego w 1997 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Przez wieki w Ratuszu Staromiejskim koncentrował się handel oraz życie publiczne i polityczne miasta. Ratusz był głównym ośrodkiem sądowym i siedzibą rady miejskiej. Podejmowano tu władców: wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego, a przede wszystkim królów Polski, którym wówczas gmach ten służył za czasową rezydencję. Z tego też powodu jedna z sal pierwszego piętra nosi nazwę Sali Królewskiej. To właśnie w niej zmarł król Jan Olbracht (w 1501 roku). W Ratuszu Staromiejskim miały miejsce także inne ważne wydarzenia historyczne: w 1454 roku wysłannicy króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka odebrali przysięgę wierności od przedstawicieli stanów ziem pruskich, a w 1645 roku, z inicjatywy króla Władysława IV, odbyła się „braterska rozmowa” pomiędzy katolikami i protestantami (Colloquium Charitativum). Obradowały tu sejmiki pruskie, a nawet sejmy polskie w latach 1520, 1576 i 1626 oraz sądy ziemskie chełmińskie.

Obecnie Ratusz Staromiejski jest główną siedzibą Muzeum Okręgowego w Toruniu i miejscem wielu uroczystości oraz wydarzeń o charakterze kulturalnym i nie tylko. W jego wnętrzach podziwiać można m.in. Galerię Sztuki Gotyckiej z kolekcją unikatowych XIV-wiecznych witraży, ekspozycję prezentującą historię i rzemiosło artystyczne lat 1233–1793, wystawę Mennice i monety toruńskie 1233/1238–1765, Salę Mieszczańską z galerią portretów wybitnych mieszczan Torunia (XVI–XVIII wiek), w której znajduje się również portret Mikołaja Kopernika – bodaj najsłynniejszy wizerunek astronoma na świecie, Salę Królewską z najstarszym w kraju Pocztem królów polskich, kolekcję biżuterii Skarb ze Skrwilna, Skarb z Nieszawy czy imponującą Galerię malarstwa polskiego od poł. XVIII w. do 2010 roku, z dziełami Jana Matejki, Wojciecha Gersona, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Jacka Malczewskiego, Juliana Fałata, Andrzeja Wróblewskiego czy Zdzisława Beksińskiego.

muzeum.torun.pl