Muzeum Mazowieckie w Płocku posiada największą obecnie w Polsce kolekcję pamiątek po Olendrach, w tym meble – komody, kredensy, stoły i ławy, często malowane we wzory roślinne, a także narzędzia ciesielskie i sprzęt gospodarski – maselnice, prasy i kotły do wyrobu powideł buraczanych oraz beczki do przechowywania i transportu suszonych owoców.
Pomysł powstania skansenu poprzedzony był działaniami podejmowanymi przez Muzeum Mazowieckie w Płocku już od 2005r., kiedy to odbył się pierwszy wyjazd w „krainę Olendrów” dyrektora Leonarda Sobieraja, pracowników działu etnograficznego Magdaleny Licy-Kaczan i Grzegorza Piaskowskiego oraz pracowników Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego – dr Katarzyny Waszczyńskiej i dr. Tadeusza Baraniuka.
Lata 2011 – 2012 to intensyfikacja badań terenowych i inwentaryzacja nieruchomości. Efektem badań wdrożonych do programu muzeum było m.in. powstanie wystawy planszowej „Osadnictwo olenderskie na Mazowszu”.
25 lipca 2013r. Muzeum Mazowieckie w Płocku dokonało zakupu działki położonej we wsi Wiączemin Polski, o powierzchni 2,27 ha, zabudowanej budynkami nieczynnego kościoła ewangelicko – augsburskiego wybudowanego w 1935r. i szkoły podstawowej. Na działce znajdował się również cmentarz.
Lata kolejne to pozyskanie obiektów – zabytków kultury olenderskiej m.in. meble pokojowe i kuchenne, wyposażenie suszarni i powidlarni, sprzęty związane z przetwórstwem mlecznym, stolarką, maglowaniem. Obiekty te wymagały prac konserwatorskich, które mogły być zrealizowane dzięki funduszom pozyskanym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W 2015 r. zakończony został projekt „Adaptacja budynku kościoła ewangelicko – augsburskiego w Wiączeminie Polskim na potrzeby Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego”. Zadanie było współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów wiejskich na lata 2007-2013.
W związku z zakończeniem projektu, 27 czerwca 2015r. w Wiączeminie Polskim odbyła się uroczystość otwarcia kościoła i udostępnienie go do zwiedzania. Wydarzenie to zbiegło się z corocznym Świętem Jana, które uświetniliśmy nabożeństwem ekumenicznym oraz wykładem Jerzego Szałygina pt. Osadnictwo holenderskie w okolicach Płocka. Uroczystość zakończyły występy zespołów i tradycyjne puszczanie wianków na Wiśle.
Kolejnym etapem działań była rozbudowa infrastruktury muzealnej, przeniesienie oryginalnych olenderskich budynków, wyposażenie ich i przystosowanie do zwiedzania w ramach projektu: „ Rozbudowa dostępności do zasobów kultury poprzez ich rozwój i efektywne wykorzystanie” pn. „Rozbudowa Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim”
Obecnie na terenie Skansenu można zobaczyć wyremontowany dawny kościół ewangelicko–augsburski, pobliski odnowiony cmentarz, a także typowe dla osadnictwa olenderskiego zabudowania gospodarskie wraz z wyposażeniem: jednobudynkowy tzw. langhoff, łączący część mieszkalną ze stodołą i oborą, który został przeniesiony z miejscowości Kępa Karolińska oraz, pochodzący z miejscowości Białobrzegi, zespół obiektów składający się z budynku mieszkalnego, stodoły oraz budynku powidlarni, służącej także jako suszarnia owoców. Wyremontowany został także istniejący budynek szkoły. We wnętrzach budynków powstały stałe ekspozycje prezentujące tradycyjne ich wyposażenie, oczywiście olenderskie, zarówno w części mieszkalnej, jak choćby sypialnia, jak również w części gospodarczej, gdzie znalazł się sprzęt rolniczy. Wszystkie pamiątki po Olendrach zostały pozyskane od mieszkańców dawnych olenderskich osad w trakcie badań terenowych.
Zwieńczeniem działań było oficjalne otwarcie Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim, które odbyło się 14 października 2018 roku, podczas którego nowopowstały oddział Muzeum Mazowieckiego odwiedziło kilka tysięcy osób z całego kraju.
Obecnie Skansen oraz wydarzenia w nim organizowane cieszą się ogromnym zainteresowaniem odwiedzających chcących zagłębić historię osadnictwa przybyszów z Fryzji, Flandrii i Niemiec, którzy osiedlali się na tych terenach od XVII do połowy XIX wieku.
kiedy? | nazwa | gdzie? | o czym? | za darmo | dla dzieci | |
---|---|---|---|---|---|---|
|
Bolesław Biegas Wystawa stała
|
Kamienica secesyjna ul. Tumska 8 09-402 Płock Mazowieckie |
artyści, malarstwo, rzeźba | tak | ||
|
Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata Wystawa stała
|
Spichlerz ul. Kazimierza Wielkiego 11 b 09-402 Płock Mazowieckie |
etnografia, region, rzemiosło, stroje ludowe, sztuka ludowa, wieś | tak | ||
|
Muzeum Żydów Mazowieckich Wystawa stała
|
Muzeum Żydów Mazowieckich ul. Józefa Kwiatka 7 09-402 Płock Mazowieckie |
antropologia, historia, martyrologia, region, religie, rzemiosło artystyczne | tak | ||
|
Sala galicyjska Wystawa stała
|
Kamienica secesyjna ul. Tumska 8 09-402 Płock Mazowieckie |
etnografia, grafika i rysunek, malarstwo, rzemiosło artystyczne, rzeźba | tak | ||
|
Secesja Wystawa stała
|
Kamienica secesyjna ul. Tumska 8 09-402 Płock Mazowieckie |
grafika i rysunek, kolekcje, malarstwo, medale i odznaki, rzemiosło, rzemiosło artystyczne, rzeźba, wnętrza i życie codzienne | tak | ||
|
Skansen Osadnictwa Nadwiślanego Wystawa stała
|
Skansen Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim Wiączemin Polski 25 09-533 Słubice Mazowieckie |
antropologia, architektura, etnografia, obiekty, region, religie, rzemiosło, wieś, wnętrza i życie codzienne | tak | ||
|
Sztuka Dalekiego Wschodu. Płockie skarby buddyjskiej Azji Wystawa stała
|
Spichlerz ul. Kazimierza Wielkiego 11 b 09-402 Płock Mazowieckie |
grafika i rysunek, malarstwo, religie | tak | ||
|
Sztuka dwudziestolecia międzywojennego – art déco Wystawa stała
|
Art déco ul. Kolegialna 6 09-402 Płock Mazowieckie |
kolekcje, malarstwo, numizmaty, rzemiosło artystyczne, rzeźba, stroje, tkaniny, wnętrza i życie codzienne | tak | ||
|
Wystawa historyczna w Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej w Wyszogrodzie Wystawa stała
|
Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej w Wyszogrodzie ul. Rynek 1 09-450 Wyszogród Mazowieckie |
archeologia, historia, lotnictwo, modele, region, transport wodny, wojna - inne konflikty | tak | ||
|
X wieków Płocka. Płock w przestrzeni kulturowej Mazowsza, Polski, Europy Wystawa stała
|
X wieków Płocka ul. Tumska 8 09-402 Płock Mazowieckie |
archeologia, dokumenty, historia, kolekcje, martyrologia, miasto, numizmaty, religie, rzemiosło artystyczne, wnętrza i życie codzienne | tak | ||
|
Z Płocka i dla Płocka. Galeria płocczan XX wieku. Galeria Themersonów Wystawa stała
|
Art déco ul. Kolegialna 6 09-402 Płock Mazowieckie |
artyści, dokumenty, grafika i rysunek, kolekcje, malarstwo, miasto, postaci, przedmioty użytkowe, wnętrza i życie codzienne | tak |