Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy to miejsce spotkań i debat dotyczących kontrowersyjnych tematów, związanych z najnowszą historią Szczecina, Pomorza, Polski i świata. Podziemny pawilon, specjalnie w tym celu zbudowany według projektu Roberta Koniecznego, powstał w sercu miasta. W budynku znajduje się wystawa stała, obejmująca lata 1939–1989. W ekspozycję wprowadza przestrzeń pokazująca wojenny Szczecin, migracje i najtrudniejszy czas poprzedniego systemu politycznego – stalinizm. Najwięcej przestrzeni zajmują „polskie miesiące”, które w Szczecinie i na Pomorzu Zachodnim budowały tożsamość mieszkańców. Grudzień '70, Sierpień '80, Sierpień '88, wpłynęły na transformacje ustrojowe w Polsce i Europie, trwale wpisując Szczecin i Pomorze Zachodnie w ciąg dziejów uniwersalnych.

Muzealia
W zbiorach MNS–CDP znajdują się wyjątkowe przedmioty, część została przekazana przez licznych darczyńców. Wśród nich znajdują się: znaczone symboliką nazistowską pamiątki przywiezione przez zesłańców z Syberii, resztki dobytku ocalonego przez ludzi z różnych stron Polski z pożogi wojennej, pamiętnik jednego z żołnierzy wyklętych, album upamiętniający Jadwigę Kowalczyk – 16-letnią dziewczynkę zabitą w Grudniu '70, narzędzia ze Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego, która była kolebką prawie wszystkich politycznych „przełomów”. Zgromadzone przedmioty są symboliczne i wyjątkowe, stanowią znakomity pretekst do opowieści o ludziach oraz wydarzeniach, z którymi były związane.

Archiwalia
W MNS–CDP znajdziemy niepowtarzalne materiały: skany dokumentów konferencji poczdamskiej, wywiadu Armii Krajowej działającego podczas drugiej wojny na Pomorzu Zachodnim, oryginalne akty nadania ziemi po 1945 r., zaproszenia na uroczystości patriotyczne w okupowanym Wilnie wykonane ręcznie przez córkę generała Augusta Fieldorfa „Nila”, gazety z okresu „Solidarności” czy ręcznie spisywane postulaty Sierpnia '80 i nielegalne wydawnictwa, których sporo pojawiło się po wprowadzeniu stanu wojennego. Tylko u nas znajduje się komplet dokumentów Komitetu Strajkowego Sierpnia '88. Oprócz archiwalnych zdjęć, znanych z podręczników do historii i encyklopedii, MNS–CDP ma spory zbiór fotografii nieznanych, odnalezionych niedawno przez darczyńców na strychach i w piwnicach.

Notacje
Historie wielu ciekawych postaci znajdą tu wszyscy, którzy zechcą spędzić w MNS–CDP trochę czasu przy infokioskach lub stanowiskach odsłuchowych i prysznicach dźwiękowych. Swoje wspomnienia nagrało dla nas wielu wyjątkowych ludzi, a wśród nich: Tadeusz Chłopicki – potomek dyktatora powstania listopadowego, który w 1945 r. zdobywał Kołobrzeg; Danuta Szyksznian-Ossowska – 17-letnia żołnierka Armii Krajowej na wileńszczyźnie; Jan Tarnowski – jeden z uczestników ataku na konsulat sowiecki w Szczecinie w 1956 r.; Teresa Hulboj – działaczka Niezależnego Zrzeszenia Studentów w latach 1980–1981; Andrzej Milczanowski – lider zachodniopomorskiej „Solidarności”, czy Edward Radziewicz – przywódca strajku w porcie w 1988 r.

Filmy
Na ekranach, monitorach i w infokioskach MNS–CDP można obejrzeć ciekawe filmy archiwalne, chociażby przypominające konferencje w Teheranie, Jałcie i Poczdamie, na których zapadały decyzje dotyczące powojennych granic w Europie. Zobaczymy stalinowskie procesy pokazowe z moskiewskim „procesem szesnastu” (przywódców Polskiego Państwa Podziemnego), filmy przypominające rewoltę Grudnia '70, zapisy propagandowe z epoki gierkowskiej i dokumenty z chwil najbardziej radosnych, przykładowo podpisania porozumień sierpniowych w 1980 r. Filmy przypominają najważniejsze postaci, mające wpływ na zmianę biegu historii, ale też te nieznane, bez działań których przełomy nie byłyby możliwe.

Dzieła sztuki
Jako jedno z muzeów historycznych w Polsce MNS–CDP specjalnie na swoje potrzeby zamówiło dzieła sztuki u wybitnych polskich artystów. W naszych zbiorach znalazły się dzieła: Kobasa Laksy, Roberta Kuśmirowskiego, Tomasza Mroza, Grzegorza Hańderka, Michała Libery, Leszka Jasińskiego, Wojciecha Zasadniego czy Huberta Czerepoka. Opowiadanie historii, inaczej niż przez nośniki tradycyjne (głównie muzealia, archiwalia), poszerza krąg widzów. Na ekspozycji znajdują się również dzieła starsze, artystów takich jak Xawery Dunikowski, Edward Dwurnik, Henryk Stażewski, Teresa Murak czy Piotr Młodożeniec. Sztuka nie tylko wzbogaca przestrzeń historyczną, ale także obiekty umieszczone w historycznym kontekście zyskują nowe znaczenia.

Architektura
Realizacja Roberta Koniecznego i pracowni KWK Promes otrzymała na Światowym Festiwalu Architektury w Berlinie tytuły „budynek roku 2016 w kategorii Kultura” oraz „budynek roku 2016 na świecie” (World Architecture Festival – World Building of the Year 2016). Wcześniej, w lipcu tego roku,  gmach otrzymał główną nagrodę w prestiżowym konkursie na najlepszą przestrzeń publiczną w Europie (European Prize for Urban Public Space 2016). Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy zostało także wyróżnione w konkursie Towarzystwa Urbanistów Polskich, śląskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz prestiżowym muzealnym wyróżnieniem Sybilla. Wystawa stała zajęła III miejsce w ogólnopolskim plebiscycie „Najlepsze muzea multimedialne”.

przelomy.muzeum.szczecin.pl